ontspannen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ontspannen    (hulp, bestand)
• IPA: / ɔntˈspɑnə(n) / (3 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ɔntˈspɑnə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ɔntˈspɑnə(n)/

Woordafbreking

• ont·span·nen

Woordherkomst en -opbouw

• [1, 2] afgeleid van spannen met het voorvoegsel ont-.
• vervoeging van ontspannen: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
ontspannen	ontspande	ontspannen
zwak -d gemengd	volledig

Werkwoord

ontspannen

1. overgankelijk in een minder gespannen staat brengen

   • Hij genoot van het prachtige concert en dat ontspande hem behoorlijk. 

2. wederkerend trachten de spanningen van de dag weg te laten vloeien

   • Probeer je wat te ontspannen, ga eens naar een concert! 

Werkwoord

vervoeging van:	ontspannen…
geen verbogen vorm

ontspannen

1. voltooid deelwoord van ontspannen

   ▸ Hebben ze hun hart vrijelijk en ontspannen aan elkaar geschonken, of begon er na verloop van tijd een last op hen te drukken? Thea zal naar de landkaart van haar gezicht kijken en de uitgezette punten zien die ook bij haar vader te vinden zijn.

2. bijwoordelijk gebruikt

   • Ze raakte helemaal ontspannen door de stilte in huis. 

   ▸ ' Ze oogt ontspannen, veel meer dan een paar jaar geleden, toen haar oudste dochter er net was.

3. als naamwoordelijk deel van het gezegde gebruikt

   ▸ Pas na lange tijd was ik ontspannen genoeg om de fles te vullen.

   ▸ Het is een verademing dat het de burgerwacht niet is, maar toch is ze niet helemaal ontspannen als Frans Meermans zijn hoed afzet en de gang in loopt zodra ze de voordeur opendoet.

Synoniemen

• relaxen

Afgeleide begrippen

• ontspannene, ontspannenheid, ontspanner, ontspanning

	stellend
onverbogen	ontspannen
verbogen
partitief	ontspannens

Bijvoeglijk naamwoord

ontspannen

1. in een minder gespannen staat

   • Ik heb geen problemen met mijn ontspannen arm. 

Vertalingen

    1.   

Spaans: destensar (es), distender (es), relajar (es)

Gangbaarheid

• Het woord ontspannen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ontspannen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.