zat

Niet te verwarren met: zat.

Nederlands

Uitspraak

• [A], [C]: Geluid:  zat    (hulp, bestand)
  • IPA: / zɑt / (1 lettergreep)
• [B]: Geluid:  zaterdag    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈzatərˌdɑx / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• zat

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord via Middelnederlands sat van Oudnederlands sat, in de betekenis van ‘verzadigd van eten of drinken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• [B] (verkorting) van  zaterdag zn 
• [C]  zit ww  met een klinkerverandering

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	zat	zatter	zatst
verbogen	zatte	zattere	zatste
partitief	zats	zatters	-

Bijvoeglijk naamwoord

[A] zat

1. (informeel), (drinken) verzadigd, vol, met name van alcoholische drank

   • Hij was volkomen zat en begon handtastelijk te worden. 

2. (informeel) als predicaat met oorzakelijk voorwerp: ergens genoeg van hebbend

   • Ik ben het zat! 

Synoniemen

• [1] beschonken, bezopen, dronken, lazarus, teut
• [2] beu

Hyponiemen

• [1]
• (intensivering) apezat, ladderzat, poepeloerezat, toeterzat
• [2]
• (intensivering) spuugzat, strontzat

Afgeleide begrippen

• zatheid, zatladder, zatlap

Vertalingen

    1. verzadigd, vol, met name van alcoholische drank   

Duits: betrunken (de) Engels: drunk (en), loaded (en)

Frans: ivre (fr), saoul (fr), soûl (fr)

    2. ergens genoeg van hebbend   

Duits: gesättigt (de)

Engels: fed up (en), tired (en)

Onbepaald voornaamwoord

[A] zat

1. (informeel) in voldoende mate

   • Er zijn mensen zat die daar niet van houden. 
   • Er zijn zat mensen die daar niet van houden. 

Vertalingen

    1. in voldoende mate   

Engels: plenty (en)

Zelfstandig naamwoord

[B] de zat m

1. (afkorting), (tijdrekening), (dag) zaterdag, de eerste dag van het weekeinde

   «Open: di, woe, do, vrij; dicht: zat, zo, ma.»

   Geopend op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag; gesloten op zaterdag, zondag en maandag.

Opmerkingen

• Echte afkortingen worden als regel met een punt geschreven: zat., maar in opsommingen waar uit de context al duidelijk is dat het om de naam van een weekdag gaat is het gebruikelijk om de punt weg te laten.

Schrijfwijzen

• za

Werkwoord

vervoeging van
zitten

[C] zat

1. enkelvoud verleden tijd van zitten
   

   • Ik zat. 
     
   • Jij zat. 
     
   • Hij, zij, het zat. 

   ▸ Er zat niks anders op dan in mijn drinkfles te plassen.

   ▸ Fawaz denkt met weemoed terug aan de zender. "Vroeger zat ik hele dagen voor de tv naar TMF te kijken om dezelfde clip nog een keer te zien. Maar het principe dat er bij een liedje een clip hoort, dat blijft."

Gangbaarheid

• Het woord zat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zat" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Wikipedia: zat (doorverwijspagina)
• Wikipedia: zaterdag

Indonesisch

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Arabisch.

Zelfstandig naamwoord

zat

1. stof, substantie

Turks

Zelfstandig naamwoord

zat

1. persoon, individu.
2. substantie
3. wezen

Tyap

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /dzàd/

	vorm met lidwoord
enk	zat  ji
mv	zát  ji

Zelfstandig naamwoord

zat

1. (evenhoevigen) buffel