graaf

Niet te verwarren met: -graaf

Nederlands

Uitspraak

Geluid: graaf (hulp, bestand)
IPA: /ɣraf/

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het me Latijn, in de betekenis van ‘adellijke titel’ voor het eerst aangetroffen in 1201 ^[1]
[bestuurlijke functie of titel] van Middelnederlands grave of greve; vergelijk middeleeuws Latijn graffio^[2]^[3]
[gegraven waterloop] van Middelnederlands grave; afgeleid van graven (werkwoord)^[4]^[5]
[spade] afgeleid van graven (werkwoord)
[wiskundige beschrijving gegevens] van Oudgrieks γραφή (grafè) "tekening"

Zelfstandig naamwoord

graaf m

persoon met een voorname bestuurlijke functie of titel
1. (verouderd) (vroege middeleeuwen) door de vorst aangewezen ambtenaar die het hoogste toezicht op de rechtspraak of een ander belangrijke activiteit uitoefent
2. (leenstelsel), (adel) edelman, erfelijk bestuurder van een graafschap; oorspronkelijk leenman van een vorst, één rang lager dan markies, naderhand steeds meer zelfstandig heerser
3. (adel) adellijke titel, niet meer verbonden aan een bestuurlijke functie
(verouderd) uitgegraven waterloop, gracht, greppel

Hyponiemen

1. persoon met een voorname bestuurlijke functie of titel

(*) geen adel

2. uitgegraven waterloop, gracht, greppel

Afgeleide begrippen

1. persoon met een voorname bestuurlijke functie of titel

graaflijk, graafnagel, graafschap, grafelijk, gravendienst, gravenhoed, gravenhuis, gravenkasteel, gravenkroon, gravensteen, Gravenzande, gravin

1. geschiedkundige term voor een landsheer, oorspronkelijk belast met de rechtspraak in een gebied, later wordt de titel verzelfstandigd tot een aanduiding van de heerser in een graafschap, één rang lager dan markies

Zelfstandig naamwoord

graaf v/m

(verouderd) spade

Hyponiemen

1. spade

Zelfstandig naamwoord

graaf m

(wiskunde) (elektrotechniek) beschrijving van gegevens in de vorm van een verzameling punten, knopen genoemd, waarvan sommige verbonden zijn door lijnen, de zijden, kanten of takken
- Een elektrisch netwerk is een voorbeeld waar de theorie van de gerichte grafen kan worden toegepast.

Opmerkingen

Afhankelijk van de toepassing kunnen de lijnen gericht zijn, dan worden ze ook wel pijlen genoemd, men spreekt dan van een gerichte graaf of digraaf (directed of directioneel).

Vertalingen

1. beschrijving van gegevens in de vorm van een verzameling punten, knopen genoemd, waarvan sommige verbonden zijn door lijnen, de zijden, kanten of takken

Engels: graph ^(en)

Spaans: grafo ^(es) m

Werkwoord

vervoeging van
graven

graaf

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van graven
- Ik graaf.
gebiedende wijs van graven
- Graaf!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van graven
- Graaf je?