zand

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zand    (hulp, bestand)
• IPA: / zɑnt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• zand

Woordherkomst en -opbouw

• (erfwoord) via Middelnederlands sant van Oudnederlands sant, in de betekenis van ‘steenstof’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 893

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zand	zanden
verkleinwoord	zandje	zandjes

Zelfstandig naamwoord

zand o

1. losse massa die bestaat uit miljoenen stukjes steen, schelpen, kwarts en glimmer

   • Ze lag lekker in het zand te zonnen. 

   ▸ Blijkbaar werkte mijn actie wel, dus ik schopte nogmaals wat zand waardoor de ratelslang sierlijk de struiken ingleed. Ik wachtte een paar minuten tot de kust echt veilig was.

• 

  1. Enkele korrels zand op een vinger.

• 

  2. Zand stroomt uit een gesloten vuist.

• 

  3. Een afdruk in het zand op de planeet Mars.

• 

  4. Een vlakte van zand bij de zee.

• 

  5. Er zit zand in een zandloper die in het zand zit.

Hyponiemen

   

dekzand drijfzand gehoorzand goudzand grindzand groenzand grofzand gruiszand gulzand kiezelzand kleefzand kuivezand kwartszand loopzand maanzand metselzand monazietzand rijnzand rivierzand schelpzand schierzand schuurzand slakkenzand slijpzand spuitzand strooizand stuifzand teerzand voetzand welzand zeefzand zeezand zilverzand

Afgeleide begrippen

   

verzanden zandaal zandaardappel zandachtig zandadder zandafgraving zandauto zandbaars zandbad zandbak zandbank zandbed zandberg zandbij zandblad zandblauwtje zandbodem zandboer zandcrêpe zanddeeg zanddepot zanddijk zanddollar zandduin zanden zanderig zandfilter zandgat zandgebak zandgebakje zandgebied zandgeel zandglas zandgoed zandgraverij zandgroeve zandgrond zandhaarmos zandhaas zandhagedis zandhaver zandheuvel zandhoen zandhonger zandhoop zandhoornbloem zandhoos zandhoudend zandig zandkasteel zandkever zandkleur zandkoekje zandkool zandkorrel zandkreek zandkuil zandlaag zandlandschap zandlichaam zandloopkever zandloper zandman zandmannetje zandmotor zandmuur zandneger zandoogje zandopspuiting zandpad zandpakket zandpeer zandplaat zandplevier zandpol zandput zandraap zandraket zandregen zandroofkever zandroos zandrug zandruiter zandschar zandschelp zandschilderen zandschuit zandsculptuur zandspiering zandsteen zandstorm zandstrand zandstreek zandstrooier zandstrook zandsuppletie zandsurfen zandtaart zandtapijt zandtijgerhaai zandtransport zandtrechter zandtrein zandvanger zandvarkensgras zandverstuiving zandvlakte zandvlo zandvorm zandvormpje zandwal zandweg zandwerper zandwesp zandwinlocatie zandwinning zandwinput zandwoestijn zandwolfsmelk zandzak zandzakje zandzee zandzegge zandzuiger

Vertalingen

    1. losse massa die bestaat uit miljoenen stukjes steen en schelpen   

Afrikaans: sand (af) Albanees: rërë (sq) v Arabisch: رمل (ar) m Atayal: bnaqii Baskisch: hondar (eu) Bulgaars: пясък (bg) Catalaans: sorra (ca) v Chinees: 沙 (zh) Deens: sand (da) o Duits: Sand (de) m Engels: sand (en) Esperanto: sablo (eo) Estisch: liiv (et) Fins: hiekka (fi) Frans: sable (fr) m Fries: sân (fy) o Hongaars: homok (hu) Ido: sablo (io) IJslands: sandur (is) m Indonesisch: pasir (id) Italiaans: sabbia (it) v Japans: 砂 (ja)

Koreaans: 모래 (ko) Kroatisch: pijesak (hr) m Latijn: arena (la) v, harena (la) v Lets: smiltis (lv) v Maori: one (mi) Nahuatl: xālli (nah) Noors: sand (no) m Nynorsk: sand (nn) m Papiaments: santu Pools: piasek (pl) m Portugees: areia (pt) v Roemeens: nisip (ro) m/v Russisch: песок (ru) m Sardisch: arena (sc) v Schots-Gaelisch: gainmheach (gd) Spaans: arena (es) v Telugu: ఇసుక (te) Tsjechisch: písek (cs) m Turks: kum (tr) Tzotzil: yi' Welsh: tywod (cy) Zweeds: sand (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
zanden

zand

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zanden
   

   • Ik zand. 

2. gebiedende wijs van zanden
   

   • Zand! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zanden
   

   • Zand je? 

Gangbaarheid

• Het woord zand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "zand" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

zand

1. zand; een losse massa die bestaat uit miljoenen stukjes steen, schelpen, kwarts en glimmer

Veluws

Zelfstandig naamwoord

zand

1. zand; een losse massa die bestaat uit miljoenen stukjes steen, schelpen, kwarts en glimmer