rekenen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rekenen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈrekənə(n) / (3 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈre.kə.nə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈre.kə.nə(n)/
  • (Limburg): /ˈre.kə.nə(n)/

Woordafbreking

• re·ke·nen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘tellen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1220

Vaste voorzetsels

• rekenen op

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
rekenen	rekende	gerekend
zwak -d	volledig

Werkwoord

rekenen

1. inergatief (wiskunde) getallen manipuleren

   • Hij rekent erg langzaam, maar wel foutloos. 

2. inergatief in rekening brengen, factureren

   • Deze garage rekent veel voor het vervangen van een uitlaat. 

3. inergatief ~ op vast vertrouwen op de uitkomst van een berekening of afspraak

   • Daar was niet op gerekend. 

   ▸ Het is buiten de kwelzucht van de parcoursbouwers gerekend. Hier lag de afgelopen drie keer de eindstreep, maar verderop hebben ze een onverhard pad laten aanleggen. Nog wat verder omhoog, heren!

Verwante begrippen

• [1] calculeren, becijferen, cijferen
• [1] aftrekken, delen, optellen, vermenigvuldigen
• [3] eisen, opeisen, vereisen, vergen, vorderen, voorschrijven

Hyponiemen

   

aanrekenen afrekenen berekenen bijeenrekenen handelsrekenen hoofdrekenen inrekenen meerekenen misrekenen narekenen omrekenen overrekenen toerekenen uitrekenen verrekenen voorrekenen

Afgeleide begrippen

   

gereken misrekening rekenaar rekenblad rekenboek rekenbord rekencapaciteit rekencentrum rekeneenheid Rekenhof rekening rekeninstallatie rekenkamer rekenkunde rekenkunst rekenlat rekenles rekenliniaal rekenmachine rekenmeester rekenmunt rekenopgave rekenorgaan rekenpenning rekenplichtig rekenprogramma rekenraam rekenreeks rekenregel rekenrek rekenrente rekenschap rekenschijf rekenschrift rekensom rekentaak rekentaal rekentabel rekentafel rekentijd rekenwaarde rekenwerk rekenwonder

Vertalingen

    1. getallen manipuleren   

Duits: rechnen (de) Engels: calculate (en) Noors: regne (no)

Nynorsk: regne (nn) Papiaments: kalkulá Spaans: calcular (es), contar (es)

    2. in rekening brengen   

Duits: berechnen (de) Engels: charge (en), bill (en) Noors: beregne (no)

Nynorsk: beregne (nn) Spaans: cobrar (es), pedir (es)

Uitdrukkingen en gezegden

• Jezelf rijk rekenen

Denken dat je in een gunstiger positie bent dan in feite het geval is

• Reken maar!

Ga er maar van uit dat dat zo is (vgl. Daar kun je donder op zeggen)

Gangbaarheid

• Het woord rekenen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rekenen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.