collega

Nederlands

samenwerking tussen Nederlandse en Duitse politiecollega's

Uitspraak

• Geluid:  collega    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /kɔˈleχa/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /kɔˈleɣa/

Woordafbreking

• col·le·ga

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘ambtgenoot’ voor het eerst aangetroffen in 1643
• Afkomstig van het Latijnse woord collēga (een ambtgenoot). Samengesteld uit lēgāre (naar een ambassade sturen) met het voorvoegsel col-

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	collega	collega's collegae
verkleinwoord	collegaatje	collegaatjes

Zelfstandig naamwoord

collega m

1. een persoon die voor hetzelfde bedrijf werkt.

   • Samen met mij werden er nog zes andere collega's ontslagen. 
   • Een op de drie werknemers heeft wel eens iets met een collega gehad, blijkt uit een onderzoek dat vacaturewebsite jobbird.com vorig jaar hield onder vijfhonderd respondenten. Volgens de enquête die uitzendbureau Unique elk jaar rond Valentijnsdag houdt, heeft zelfs tweederde van de werknemers wel eens wat met elkaar uitgespookt. 

   ▸ Heleen en Pieter Kronenberg zitten naast mensen die ik niet ken. Waarschijnlijk collega's van je.

2. een vak- of ambtgenoot.

   • Een op de drie zorgverleners die een collega ziet disfunctioneren, doet daar niets aan. Zelfs als het welzijn van de patiënt in het geding is, trekt een deel van de artsen niet aan de bel. Dat blijkt uit een onderzoek van het Nijmeegse Radboudumc, zo meldt Trouw. 
   • Wetenschappers feliciteerden hun collega met zijn uitvinding. 

Synoniemen

• [1] medewerker
• [2] ambtgenoot, ambtsgenoot, ambtsgenote, vakbroeder, beroepsgenoot, beroepsgenote, confrère, confrater, vakgenoot

Hyponiemen

afdelingscollega CDA-collega D66-collega

duocollega ex-collega kabinetscollega

oud-collega parallelcollega PvdA-collega

radiocollega Sovjetcollega VVD-collega

Afgeleide begrippen

collega-acteur collega-architect collega-auteur collega-bedrijf collega-bestuurder collega-bewindsman collega-boer collega-bond collega-chauffeur collega-commissaris collega-concurrent

collega-curator collega-dichter collega-directeur collega-docent collega-fractievoorzitter collega-fysicus collega-historicus collega-hoogleraar collega-instelling collega-journalist collega-Kamerlid

collega-kunstenaar collega-leerkracht collega-leerling collega-leider collega-manager collega-minister collega-notaris collega-ondernemer collega-onderzoeker collega-onderzoekster collega-parlementariër

collega-politicus collega-postbode collega-school collega-schrijver collega-student collega-uitgever collega-voetballer collega-wethouder

Verwante begrippen

• conculega

Vertalingen

    1. een persoon die voor hetzelfde bedrijf werkt   

Duits: Kollege (de) m Engels: colleague (en) coworker (en) workmate (en) Frans: collègue (fr) m en v Italiaans: collega (it)

Sloveens: kolega (sl) Spaans: colega (es) Papiaments: colega

    2. een vak- of ambtgenoot   

Duits: Kollege (de) Engels: colleague (en)

Sloveens: kolega (sl)

Gangbaarheid

• Het woord collega staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "collega" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Italiaans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /kolˈlɛɡa/

Woordafbreking

• col·le·ga

Zelfstandig naamwoord

	enkelvoud	meervoud
mannelijk	collega	colleghi
vrouwelijk	collega	colleghe

collega m/v

1. collega

Latijn

	enkelvoud	meervoud
nominatief	collēga	collēgae
genitief	collēgae	collēgārum
datief	collēgae	collēgīs
accusatief	collēgam	collēgās
ablatief	collēgā	collēgīs
vocatief	collēga	collēgae

Woordafbreking

• col·le·ga

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het fictieve *collegere met het achtervoegsel -a. Dit is weer gevormd uit legĕre (verzamelen) met het voorvoegsel com-.

Zelfstandig naamwoord

collēga m

1. ambtgenoot
2. kameraad, helper, deelgenoot

Verwante begrippen

• collegium