kraan

Kraanvogels [1].

Een (tap-) kraan [2].

Een kraan [3].

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kraan    (hulp, bestand)
• IPA: /kran/

Woordafbreking

• kraan

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘flinke vent’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1866
• In de betekenis van ‘tap aan een vat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1354
• In de betekenis van ‘kraanvogel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1287
• In de betekenis van ‘hijswerktuig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1244

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kraan	kranen
verkleinwoord	kraantje	kraantjes

Zelfstandig naamwoord

kraan

1. m, (vogels) een kraanvogel
2. v/m, (techniek) mechanisme waarmee de stroming van vloeistof of gas geregeld kan worden
3. v/m, (techniek) (van kabels en katrollen voorzien) werktuig om voorwerpen in de hoogte te verplaatsen
4. m, (informeel) iemand die op een bepaald gebied uitblinkt

Synoniemen

• [1] kraanvogel
• [3] afsluiter

Hyperoniemen

• [4] hefwerktuig, hijswerktuig

Meroniemen

• [3] kraanleertje

Hyponiemen

   

afblaaskraan aftapkraan autokraan bledkraan bokkraan bouwkraan (4) bovenloopkraan (4) brandkraan brugkraan consolekraan containerkraan dirkkraan douchekraan driewegkraan eenhendelkraan gaskraan (3) geldkraan handkraan havenkraan (4) heikraan hijskraan (4) hoofdkraan jufferkraan koenekraan kogelkraan koudwaterkraan kroonkraan loopkraan magneetkraan mengkraan oliekraan (3) ontlastkraan ontspanningskraan portaalkraan (4) radiatorkraan stopkraan tapkraan (3) topkraan torenkraan voedingskraan warmwaterkraan waterkraan (3) werfkraan

Afgeleide begrippen

   

kraanauto (4) kraanbaan kraanbalk kraanboor kraanbrug (4) kraandrijver kraaneiland kraanhuis kraankabel kraankind kraanleertje kraanlijn kraanluchtpomp kraanmachinist kraanoog kraanschip kraanspoor kraanvogel kraanwagen (4) kraanwater kraanzaag kranig

Verwante begrippen

• [1] ooievaar, reiger
• [2] kei, uitblinker, pikeur, ster
• [3] pijpleiding, klep, ventiel
• [4] davit, loopkat, takel, windas

Vertalingen

    1. een kraanvogel   

Bulgaars: Сив жерав (bg) m Duits: Kranich (de) m Engels: crane (en)

Fins: kurki (fi) Frans: grue (fr) v

    2. iemand die op een bepaald gebied uitblinkt   

Duits: Ass (de) o Engels: whizkid (en)

Fins: hana (fi), kraana (fi) Frans: grue (fr) v

    3. mechanisme waarmee de stroming van vloeistof of gas geregeld kan worden   

Bulgaars: кран (bg) m Duits: Hahn (de) m Engels: tap (en), faucet (en)

Fins: nostokurki (fi), kraana (fi) Frans: robinet (fr) m Spaans: grifo (fr) m

    4. werktuig om voorwerpen in de hoogte te verplaatsen   

Bulgaars: кран (bg) m Engels: crane (en) Frans: grue (fr)

Spaans: grúa (es)

Gangbaarheid

• Het woord kraan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "kraan" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.