koningin

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  koningin    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌkonɪˈɣɪn / (3 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /koʊnɪˈŋɪn/, /koʊnəˈχɪn/
  • (Vlaanderen, Brabant): /konɪˈŋɣɪn/
  • (Limburg): /konɪˈŋɪn/

Woordafbreking

• ko·nin·gin

Woordherkomst en -opbouw

• (erfwoord) via Middelnederlands coninginne / coninghinne van Oudnederlands kuninginna, op te vatten als afgeleid van koning met het achtervoegsel -in

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	koningin	koninginnen
verkleinwoord	koninginnetje	koninginnetjes

Zelfstandig naamwoord

koningin v

1. (regering) (adel) het vrouwelijk hoofd van een koninkrijk
2. (adel) de vrouw van een koning
3. (schaak) het sterkste schaakstuk

   • De koningin kan alle kanten op bewegen, inclusief achteruit gaan. 

4. (figuurlijk) de belangrijkste, mooiste, indrukwekkendste vrouw of vrouwelijke figuur

   ▸ Plotseling verstijfde ik. Midden op het pad lag een reusachtige ratelslang te zonnen, de koningin van de woestijn.

5. (dierkunde), (imkerij) (bij sociaal levende insecten) vrouwtje dat nageslacht voor de hele kolonie voortbrengt

Synoniemen

• [1] vorstin

Hyponiemen

• bijenkoningin, hartenkoningin, hemelkoningin, ijskoningin, lingeriekoningin, schoonheidskoningin, wijnkoningin

Afgeleide begrippen

   

Koninginnedag koningin-moeder koningin-regentes koninginnekind koninginnenacht koninginnenbrood koninginnencel koninginnengelei koninginnenhapje koninginnenharing koninginnenkruid koninginnenpage koninginnenrit koninginnensoep koninginnensteek

Vertalingen

    1.   

Afrikaans: koningin (af) Arabisch: مَلِكَة (ar) Bretons: rouanez (br) v Bulgaars: кралица (bg) v, царица (bg) v Catalaans: reina (ca) v Chinees: 后 (zh), 王后 (zh), 女王 (zh) Deens: dronning (da) g Duits: Königin (de) v Engels: queen (en) Esperanto: reĝino (eo) Fins: kuningatar (fi) Frans: reine (fr) v Galicisch: raíña (gl) v Grieks: βασίλισσα (el) v (vassílissa) Hebreeuws: מלכה (he) v Hongaars: királynő (hu), királyné (hu) Indonesisch: ratu (id) Interlingua: regina (ia) Italiaans: regina (it) v

Japans: 女王 (ja) joō) (じょおう Koreaans: 여왕 (ko) [女王] (yeowang) Latijn: regina (la) v Litouws: karalienė (lt) v Noors: dronning (no) Pools: królowa (pl) v Portugees: rainha (pt) v Roemeens: regină (ro) v Russisch: королева (ru) Sloveens: kraljica (sl) Slowaaks: kráľovná (sk) Spaans: reina (es) v Tsjechisch: královna (cs) Turks: kraliçe (tr) Vietnamees: nữ-hoàng (vi), hoàng-hậu (vi) Volapük: jireg (vo) Xhosa: ukumkanikazi Zweeds: drottning (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord koningin staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "koningin" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

Woordafbreking

• ko·nin·gin

Zelfstandig naamwoord

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	koningin	koninginne

koningin

1. (regering) (adel) koningin
2. (kaartspel) koningin, vrouw, dame
3. (schaak) koningin, dame
4. (dierkunde), (imkerij) koningin (bij sociaal levende insecten)