bui

Nederlands

[1] (regen)bui

[2] boze bui

Uitspraak

• Geluid:  bui    (hulp, bestand)
• IPA: / bœy / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /bœʏ/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /bœː/

Woordafbreking

• bui

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘neerslag’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1573
• In de betekenis van ‘stemming’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1786

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bui	buien
verkleinwoord	buitje	buitjes

Zelfstandig naamwoord

de bui v / m

1. (meteorologie) een kortstondige periode van neerslag

   • De plotselinge bui zorgde voor veel ongelukken op de weg. 

2. (figuurlijk), (psychologie) een voorbijgaande stemming

   • Hij was in een slechte bui toen hij om drie uur 's nachts gebeld werd. 
   • Zijn buien van ongeduld waren verontrustend. Het gebrek aan ondernemingslust van de troepen werkte hem op de zenuwen.  

   ▸ Het daaropvolgende uur luisterden ze naar de regen, die afwisselend op de ramen tikte en kletterde. God had ook Zijn buien.

Uitdrukkingen en gezegden

• De bui [al] zien hangen

Voorzien dat iets niet goed zal aflopen

•  Max en Dennis zagen de bui al hangen. Hun ouders namen altijd samen de beslissingen.  

Hyponiemen

   

donderbui driftbui frontbui hagelbui hoestbui hoosbui huilbui jankbui kletsbui lachbui niesbui onweersbui pestbui plensbui regenbui sneeuwbui stortbui vreetbui

Afgeleide begrippen

• [1] buiig, buiigheid, buienradar

Vertalingen

    1.   

Spaans: aguacero (es) m, chubasco (es) m

Vertalingen

    2. gril   

Engels: caprice (en), whim (en)

Spaans: capricho (es) m

Gangbaarheid

• Het woord bui staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bui" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Atjehs

Zelfstandig naamwoord

bui

1. (evenhoevigen) varken Sus scrofa domesticus 

Indonesisch

Woordafbreking

• bui

Woordherkomst en -opbouw

• uit het Nederlands boei een kluister voor hand of voet, een werktuig om iemand gevangen te houden

Zelfstandig naamwoord

bui

1. (spreektaal) gevangenis

Synoniemen

• penjara

Papiaments

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Nederlandse boei.

enkelvoud of impliciet meervoud	expliciet meervoud
bui	buinan

Zelfstandig naamwoord

bui

1. (scheepvaart) boei

Schrijfwijzen

• Schrijfwijze op Aruba: boei.