viool

Een viool

Een vioolblok

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  viool    (hulp, bestand)
• IPA: / viˈjol / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• vi·ool

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘snaarinstrument’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1555
• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘plant’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	viool	violen
verkleinwoord	viooltje	viooltjes

Zelfstandig naamwoord

de viool v / m

1. (muziekinstrument) viersnarig strijkinstrument

   • De viool, altviool, cello en contrabas zijn strijkinstrumenten. 
   • Mijn viool moet gestemd worden. 

2. (techniek), (scheepvaart) katrol/blok met twee boven elkaar geplaatste schijven van verschillende grootte, waardoor de vorm wat op het onder [1] genoemde instrument lijkt
3. (spreektaal) (anatomie) deel van onderlijf met de uitgang van de darmen

Synoniemen

• [3] achterste, gat, reet

Hyperoniemen

• [1] chordofoon, muziekinstrument, snaarinstrument, strijkinstrument
• [2] tuigage

Verwante begrippen

• [1] altviool, cello, concertmeester, contrabas, kamermuziek, pizzicato, strijkkwartet, strijkorkest, strijkstok, viola d'amore, viola da braccio, viola da gamba, vioolhars
• [2] schoot, takel, tuig, val, want

Hyponiemen

   

altviool armviool barokviool basviool beenviool bosviool dansmeestersviool klootviool knieviool kwartviool paardenviool sleutelviool zaaiviool zakviool

Afgeleide begrippen

   

violenbed violier violist vioolarm vioolblok (2) vioolbouw vioolbouwer vioolconcert vioolconcerto viooldocent vioolhars vioolkast vioolkever vioolkist vioolklank vioolleraar vioolles vioolmuziek vioolpartij vioolpedagoog vioolschool vioolsleutel vioolsnaar vioolsolo vioolsonate vioolspel vioolspelen vioolspeler vioolspin vioolspinnen vioolstuk viooltoon vioolversie vioolvirtuoos

Uitdrukkingen en gezegden

   

[1]: Eerste viool spelen De baas zijn of willen spelen [1]: Tweede viool spelen Minder in te brengen hebben dan een ander [3] voor de kat z'n viool zonder dat het iets oplevert

Vertalingen

    1. strijkinstrument   

Catalaans: violi (ca) Duits: Geige (de) v, Violine (de) v Engels: violin (en) Fins: viulu (fi) Frans: violon (fr) m

Fries: fioele (fy) Hongaars: hegedű (hu) Italiaans: violino (it) m Pools: skrzypce (pl) Roemeens: vioară (ro) v Spaans: violín (es)

    2. vioolvormig, dubbelschijfs katrol/blok   

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	(viool)	(violen)
verkleinwoord	viooltje	viooltjes

Zelfstandig naamwoord

het viool o

1. (plantkunde) een laaggroeiend plantje met vaak driekleurige bloemen (plantengeslacht Viola)

Schrijfwijzen

• Doorgaans wordt alleen de verkleinvorm "viooltje/viooltjes" gebruikt, zie viooltje

Vertalingen

    1.   

Engels: violet (en)

Spaans: violeta (es) v

Gangbaarheid

• Het woord viool staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "viool" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie. (muziekinstrument)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie. (plant)