stoppen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stoppen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstɔpə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• stop·pen

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands stoppen / stuppen van Oudnederlands stuppon, in de betekenis van ‘dichtmaken’ aangetroffen vanaf 901
  • [3], [4] bij vervoermiddelen: terugontlening van Engels  stop ww , in de betekenis van ‘stilstaan’ aangetroffen vanaf 1849

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
stoppen	stopte	gestopt
zwak -t	volledig

Werkwoord

stoppen

1. overgankelijk, (textiel) herstellen (van een gat), meestal door dichtnaaien

   • Kun jij een sok stoppen? 

2. overgankelijk vullen (van een pijp)
3. overgankelijk doen halthouden

   • De agent liet ons stoppen voor een controle. 

4. onpersoonlijk een einde nemen, ophouden [1]

   • Wanneer stopt het met regenen? 

   ▸ Ik wilde niet dat dit zou stoppen - de ketel die in het keukentje achter stond te fluiten voor meer thee, Lawrie die zijn benen strekte en over elkaar sloeg, terwijl hij me vroeg welke films ik had gezien en hoe het kon dat ik die niet had gezien en of ik van blues of folk hield en hoelang ik hier al werkte en of ik het leuk vond om in Clapham te wonen.

5. ergatief niet langer doorgaan, ophouden [2]

   • Zou je willen stoppen met fluiten? 

   ▸ Ik wenste hem veel succes met zijn tocht, ging in mijn tent liggen en dacht na over zijn verhaal. Ik kon me er niks bij voorstellen en werd al moe als ik eraan dacht om ook nog voor twee paarden te moeten zorgen op de tocht. Het was een mooi verhaal, maar het leek mij allemaal erg onverantwoord. Een week later hoorde ik dat hij gestopt was.

   ▸ Het was alsof ik bij een onverwacht obstakel minder snel ging lopen of ik stopte zelfs helemaal totdat er iemand anders op het pad langskwam.

6. iets ergens in doen

   ▸ Eigenlijk had ze ze meegenomen naar de finca in de hoop ze stiekem in de wat vruchtbaardere aarde van de hertogin te stoppen om ze dan later zelf te oogsten 'Voor u,' zei ze tegen het meisje.

• 
  [1] Sokken stoppen
  (Enoch Wood Perry )
• 
  [2] Een pijp stoppen (Frank Moss Bennett )
• 
  [5] De wagens stoppen voor de herberg (Jan van Goyen )

Synoniemen

• [2] afstoppen

Hyponiemen

   

aanstoppen afstoppen bestoppen bijstoppen dichtstoppen instoppen onderstoppen ontstoppen opstoppen overstoppen tijstoppen toestoppen verstoppen volstoppen wegstoppen

Afgeleide begrippen

   

stopafstand stopbad stopbalk stopbod stopbonus stopbord stopbus stopcontact stopfles stopgaren stopgroen stophorloge stophout stopkogel stopkraan stoplap stoplicht stoplijn stopmachine stopmes stopmiddel stopnaald stoporder stoppaal stoppenkast stopper stopping stopplaats stopsein stopsel stopsignaal stopsteek stopsteen stopstraat stopstreep stoptablet stopteken stoptijd stoptrein stopverbod stopverf stopvolley stopwatch stopweg stopwerk stopwol stopwoord stopzetten

Uitdrukkingen en gezegden

• Niet te stoppen zijn

Zich door niets of niemand laten tegenhouden

Vertalingen

    2. vullen (van een pijp)   

Engels: charge (en) Kiribatisch: bure

Turks: doldurmak (tr)

    3. doen halthouden   

Engels: stop (en) Noors: stanse (no) Nynorsk: stanse (nn)

Spaans: atajar (es), detener (es), parar (es), meter (es) Turks: durdurmak (tr)

    4. ophouden, ermee kappen   

Engels: stop (en) Turks: durmak (tr)

Waals: djoker (wa)

Zelfstandig naamwoord

de stoppen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord stop

Verwante begrippen

• stops

Gangbaarheid

• Het woord stoppen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stoppen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.