schepen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  schepen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈsxepə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• sche·pen

Woordherkomst en -opbouw

• [A]: erfwoord via Middelnederlands schepene van Oudnederlands scepeno mogelijk verwant aan (orde) scheppen: hij die orde schept, in de betekenis van ‘overheidspersoon’ aangetroffen vanaf 1165
• [B] zn:  schip zn  met de uitgang -en en een klinkerwisseling /ɪ/ - /e/
• [B] ww: afgeleid van  schip zn  met het achtervoegsel -en en een klinkerwisseling /ɪ/ - /e/

[A]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	schepen	schepenen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[A] de schepen m

1. (beroep) (België) lid van het dagelijks bestuur van een gemeente
2. (beroep) (geschiedenis) vroegere rechtsambtenaar en bestuurder in steden en dorpen

Synoniemen

• [1] (Nederland) wethouder

Hyponiemen

• eerste schepen

Afgeleide begrippen

• schepenbank, schepenbrief, schepencollege, schependom, schepenhuis, schepenkamer, schepenkennis, schepenrecht, schepenwet, schepenzaal

Vertalingen

    1. ambt   

Duits: Beigeordnete (de) Engels: alderman (en) Frans: échevin (fr)

Italiaans: scabino (it) m Luxemburgs: Schäffen (lb) m

Zelfstandig naamwoord

de [B] schepen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord schip

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
schepen	scheepte	gescheept
zwak -t	volledig

Werkwoord

[B] schepen

1. ergatief zich inschepen

   • Wie met de Duivel gescheept is, moet met hem over.  

2. overgankelijk inschepen, aan boord gaan, aan boord brengen

   • Het vlees wordt niet ingevroren maar vacuüm verpakt en gekoeld gescheept. 

3. overgankelijk per schip vervoeren, verschepen

   • ..ende dat dies niet jegenstaende verschieden perthien van terruwe ende rogge buiten de geunieerde provincien nae andere landen gescheept ende vervoert worden.. 

Hyponiemen

• afschepen, inschepen, ontschepen, opschepen, overschepen, verschepen

Afgeleide begrippen

   

scheepmaker scheepsaandeel scheepsaffuit scheepsagent scheepsagentuur scheepsanker scheepsantenne scheepsartillerie scheepsarts scheepsbericht scheepsbeschuit scheepsbevrachter scheepsbeweging scheepsbewijs scheepsblok scheepsbottelier scheepsbouw scheepsbouwer scheepsbouwmeester scheepsbuik scheepsclassificatie scheepsconstructie scheepsdek scheepsdokter scheepsgaren scheepsgeschut scheepsgolf scheepshelling scheepshoorn scheepshuid scheepshut scheepsjagen scheepsjager scheepsjongen scheepsjournaal scheepskameel scheepskapitein scheepskeuken scheepskist scheepsklasse scheepsklerk scheepskoffer scheepskompas scheepslading scheepslast scheepslengte scheepsleverancier scheepslieden scheepslift scheepsluik scheepsmacht scheepsmakelaar scheepsmaker scheepsmast scheepsofficier scheepsolie scheepsontvanger scheepspapieren scheepsproviand scheepsraad scheepsramp scheepsrecht scheepsregister scheepsreis scheepsreparatie scheepsroeper scheepsroer scheepsrol scheepsromp scheepsruim scheepsruimte scheepsschroef scheepssloop scheepstelefoon scheepstelegraaf scheepstijd scheepstimmerman scheepstimmerwerf scheepstoeter scheepston scheepsvaart scheepsverklaring scheepsvolk scheepsvracht scheepswerf scheepswerktuigkundige scheepswrak scheepszender scheepvaart schepeling scheper

Gangbaarheid

• Het woord schepen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schepen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.