scheiden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  scheiden    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈsxɛi̯də(n)/

Woordafbreking

• schei·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘verbinding verbreken’ voor het eerst aangetroffen in 1100

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
scheiden	scheidde	gescheiden
zwak -d gemengd	volledig

Werkwoord

scheiden

1. overgankelijk in afzondering brengen

   • In deze machine wordt het waardevolle erts gescheiden van de rest van het opgegraven gesteente. 

2. overgankelijk het samenzijn of de omgang van personen verbreken of verbroken houden

   • Moeder en dochter werden gescheiden door de bouw van de Muur. 

3. ergatief ~ van: een huwelijksband verbreken

   • Hij is al enige tijd van haar gescheiden. 

4. ergatief uiteengaan

   • Wij scheidden in droefheid, maar zwegen van scheiden. 

5. wederkerend zich ~: afsplitsen

   • En daar scheidden zich hun wegen. 

Hyponiemen

• afscheiden, afvalscheiden, bescheiden, echtscheiden, hotelscheiden, onderscheiden, proefscheiden, toescheiden, uitscheiden, vaneenscheiden, verscheiden

Afgeleide begrippen

   

scheidbaar scheidbrief scheider scheiding scheidmerk scheidpaal scheidsgerecht scheidslijn scheidsman scheidsmuur scheidsrechter scheidsrechterlijk scheidster scheidswand

Uitdrukkingen en gezegden

• Bij het scheiden van de markt, leert men de kooplui kennen

als de zaken eenmaal gedaan zijn leer je iemand pas kennen

• De bokken van de schapen scheiden

De goeden apart van de kwaden zetten of een scheiding maken tussen goede en slechte mensen ofwel: Een scheiding maken tussen mannen en vrouwen ofwel: Een scheiding maken tussen mensen die iets durven of kunnen ten opzichte van anderen.

• Het kaf van het koren scheiden

Het waardevolle van het waardeloze scheiden

Vertalingen

    1. in afzondering brengen   

Fries: skiede (fy) Papiamento: separá

Spaans: separar (es), apartar (es)

Gangbaarheid

• Het woord scheiden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'scheiden' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.