kraan

Kraanvogels [1].

Een (tap-) kraan [3].

Een kraan [4].

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kraan    (hulp, bestand)
• IPA: /kran/

Woordafbreking

• kraan

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘flinke vent’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1866
• In de betekenis van ‘tap aan een vat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1354
• In de betekenis van ‘kraanvogel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1287
• In de betekenis van ‘hijswerktuig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1244

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kraan	kranen
verkleinwoord	kraantje	kraantjes

Zelfstandig naamwoord

kraan

1. m, Sjabloon:vogels een kraanvogel
2. m, iemand die op een bepaald gebied uitblinkt
3. v/m, (techniek) mechanisme waarmee de stroming van vloeistof of gas geregeld kan worden
4. v/m, (techniek) (van kabels en katrollen voorzien) werktuig om voorwerpen in de hoogte te verplaatsen

Synoniemen

• [1] kraanvogel
• [3] afsluiter

Hyperoniemen

• [4] hefwerktuig, hijswerktuig

Meroniemen

• [3] kraanleertje

Hyponiemen

   

afblaaskraan aftapkraan autokraan bledkraan bokkraan bouwkraan (4) bovenloopkraan (4) brandkraan brugkraan consolekraan = containerkraan dirkkraan douchekraan driewegkraan eenhendelkraan gaskraan (3) geldkraan handkraan havenkraan (4) heikraan hijskraan (4) = hoofdkraan jufferkraan koenekraan kogelkraan koudwaterkraan kroonkraan loopkraan magneetkraan mengkraan oliekraan (3) ontlastkraan = ontspanningskraan portaalkraan (4) radiatorkraan stopkraan tapkraan (3) topkraan torenkraan voedingskraan warmwaterkraan waterkraan (3) werfkraan

Afgeleide begrippen

   

kraanauto (4) kraanbaan kraanbalk kraanboor = kraanbrug (4) kraandrijver kraaneiland kraanhuis = kraankabel kraankind kraanleertje kraanlijn = kraanluchtpomp kraanmachinist kraanoog kraanschip kraanspoor = kraanvogel kraanwagen (4) kraanwater kraanzaag kranig

Verwante begrippen

• [1] ooievaar, reiger
• [2] kei, uitblinker, pikeur, ster
• [3] pijpleiding, klep, ventiel
• [4] davit, loopkat, takel, windas

Vertalingen

    1. een kraanvogel   

Bulgaars: Сив жерав (bg) m Duits: Kranich (de) m Engels: crane (en)

Frans: grue (fr) v

    2. iemand die op een bepaald gebied uitblinkt   

Duits: Ass (de) o Engels: whizkid (en)

Frans: grue (fr) v

    3. mechanisme waarmee de stroming van vloeistof of gas geregeld kan worden   

Bulgaars: кран (bg) m Duits: Hahn (de) m Engels: tap (en), faucet (en)

Frans: robinet (fr) m Spaans: grifo (fr) m

    4. werktuig om voorwerpen in de hoogte te verplaatsen   

Bulgaars: кран (bg) m Engels: crane (en) Frans: grue (fr)

Spaans: grúa (es)

Gangbaarheid

• Het woord kraan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kraan" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.