bis

Nederlands

Niet te verwarren met: Bis

Uitspraak

• Geluid:  bis    (hulp, bestand)
• IPA: /bis/

Woordafbreking

• bis

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘bijwoord: tweemaal, nog een keer (in de muziek)’ voor het eerst aangetroffen in 1824
• tussenwerpsel van Latijn bis "tweemaal"
• (zn) b met het achtervoegsel -is

Tussenwerpsel

bis

1. nog eens roep vanuit het publiek om een toegift

   • Het enthousiaste publiek gaf een staande ovatie en riep bis! bis!. 

Werkwoord

vervoeging van
bissen

bis

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bissen
   

   • Ik bis. 

2. gebiedende wijs van bissen
   

   • Bis! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bissen
   

   • Bis je? 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bis	bissen
verkleinwoord	bisje	bisjes

Zelfstandig naamwoord

bis v/m

1. (muziek) een met een halve toon verhoogde toon "b"

   • De toon “bis” klinkt in de getempereerde stemming gelijk aan de toon “c”. 

2. (muziek) de grondtoon (tonica) van de “bis-mineurtoonladder”, een toonladder met 9 kruisen als voortekens, tevens een korte aanduiding van die toonladder

   • Een muziekstuk in bis wordt daargaans genoteerd in het gelijkklinkende c-mineur, dat slechts drie mollen als voortekens heeft. 

3. (muziek) de grondtoon van het “bis-mineurakkoord”, de kleine drieklank op de eerste trap (tonica-akkoord) van de kleinetertstoonladder op die toon

   • De drie tonen van het bis-mineurakkoord (symbool: B#m) in grondligging, zijn: bis - dis - fisis. 

4. extra toevoegsel bij een huisnummer (meestal worden hiervoor echter de letters van het alfabet gebruikt)

   • Hij woonde op nummer 30 bis 

Synoniemen

• [1] c
• [2] bis-kleinetertstoonladder, bis-klein, bis-mineurtoonladder, bis-mineur
• [3] bis-klein, bis-kleinakkoord, bis-mineur, bis-mineurakkoord, B#m

Antoniemen

• [1] bes
• [2] Bis, Bis-groot, Bis-majeur, Bis-grotetertstoonladder
• [3] Bis, Bis-groot, Bis-majeurakkoord

Verwante begrippen

• [1,2,3] aïs, cis, dis, eïs, fis, gis

Vertalingen

    1. verhoogde toon b   

Duits: his (de) o Engels: B-sharp (en)

Frans: si dièse (fr) m

    2. bis-kleinetertstoonladder   

Duits: his-Moll (de) o Engels: Bis-sharp minor (en)

Frans: si dièse mineure (fr) v

    3. bis-mineurgrondakkoord   

Duits: B#m, his-Moll (de) o, his (de) o Engels: B#m, B-sharp minor (en)

Frans: B#m, si dièse mineur (fr) m

Gangbaarheid

• Het woord bis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "bis" herkend door:

84 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Beiers

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• bis

Voorzetsel

bis

1. tot

1. «Bis 1945 hod Dãnzig zum Deitschen Reich ghärt»

   Tot 1945 heeft Gdanśk van de Duitse Rijk behoort.

Duits

Uitspraak

• Geluid:  bis    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bis

Voorzetsel

bis

1. tot

Fijisch Hindoestani

Telwoord (hif)
1	11	10	100	103
2	12	20	200	106
3	13	30	300
4	14	40	400
5	15	50	500
6	16	60	600
7	17	70	700
8	18	80	800
9	19	90	900

Hoofdtelwoord

bis

1. twintig

Indonesisch

Woordherkomst en -opbouw

• uit het Nederlands "bus", dit is één van de Indonesische woorden van Nederlandse oorsprong

Zelfstandig naamwoord

bis

1. bus

Synoniemen

• bus, otobis

Afgeleide begrippen

• sopir bus, halte bis

Verwante begrippen

• bemo, becak, terminal, mobil, oto, jalan

Latijn

Telbijwoord (lat)
0
1	11	10	100	103
2	12	20	200	106
3	13	30	300	109
4	14	40	400	1012
5	15 15	50	500	1015
6	16 16	60	600	1018
7	17	70	700	1021
8	18	80	800	1024
9	19	90	900	1027

Telbijwoord

bĭs

1. tweemaal

Lets

Tussenwerpsel

bis

1. bis

Luxemburgs

Uitspraak

• Geluid:  bis    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bis

Voorzetsel

bis

1. tot

Pennsylvania-Duits

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• bis

Voorzetsel

bis

1. tot

   «Es Fescht geht vun em 3 bis 10 Tschulei.»

   Het festival loopt van 3 tot 10 juli.

Opmerkingen

• Duits: bist
• Engels: until, up to, as far as