hoed

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hoed    (hulp, bestand)
• IPA: / hut / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /ɦut/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɦut/
  • (Limburg): /hud/

Woordafbreking

• hoed

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘hoofddeksel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1253

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hoed	hoeden
verkleinwoord	hoedje	hoedjes

Zelfstandig naamwoord

hoed m

1. (hoofddeksel) een hoofddeksel

   • De man droeg een hoge hoed. 

2. (mycologie) het bovenste gedeelte van het vruchtlichaam van een zwam
3. (dierkunde) het koepelvormige deel van een kwal
4. (medisch), (letterwoord) huisartsen onder een dak, een vorm van groepspraktijk

Hyponiemen

   

apenhoed bolhoed bonthoed buishoed chapelleriehoed clitorishoed cowboyhoed dameshoed deukhoed dophoed feesthoed flaphoed garibaldihoed gleufhoed gravenhoed hallelujahoed helmhoed herenhoed hogehoed jodenhoed kapothoed kardinaalshoed kastoorhoed klaphoed luifelhoed molenhoed mutshoed pakhoed panamahoed pelgrimshoed pothoed punthoed regenhoed stormhoed strohoed tepelhoed toppershoed toverhoed trouwhoed valhoed vilthoed vingerhoed vrijheidshoed winterhoed zomerhoed zonhoed zonnehoed

Afgeleide begrippen

   

hoedconstructie hoeden hoedendoos hoedenfabriek hoedenkast hoedenlint hoedenmaakster hoedenmaker hoedenparade hoedenpen hoedenplank hoedenspeld hoedenvlechtschool hoedenwinkel hoedverband ouwehoedendoos

Verwante begrippen

• heraldiek, hoofddeksel

Uitdrukkingen en gezegden

   

aprilletje zoet geeft ook nog weleens een witte hoed aprilletje zoet heeft ook nog weleens een witte hoed aprilletje zoet sneeuwt nog wel een witte hoed Ergens zijn hoed voor afnemen Ergens bewondering voor hebben Hij is onder een hoedje te vangen Hij is zeer stil en gedwee Hij heeft een mus onder zijn hoed Hij weigert om iemand te groeten Zich een hoedje schrikken Heel erg schrikken van iets Van (dat mens, ...e.d.) heb ik geen hoge hoed op Die schat ik niet hoog in Iemand een veer op de hoed steken Iemand vertellen dat die zijn of haar werk goed gedaan heeft Met de hoed in de hand komt men door het ganse land Iemand die vriendelijk is, bereikt meer in het leven dan iemand die onaardig en onbeleefd is (vgl. Men vangt meer vliegen met honing dan met azijn) Van de hoed en de rand weten Precies weten hoe het zit Zijn hoed staat op drie haartjes

Vertalingen

    1. een hoofddeksel   

Afrikaans: hoed (af) Catalaans: barret (ca) m, capell (ca) m Chinees: 帽子 (zh) (màozi) Duits: Hut (de) m Engels: hat (en) Estisch: müts (et) Fins: hattu (fi) Frans: chapeau (fr) m Grieks: καπέλο (el) o (kapélo) , πίλος (el) m (pílos) Ido: chapelo (io) IJslands: hattur (is) m, höfuðfat (is) o (archaic) Italiaans: cappello (it) m Japans: 帽子 (ja) ( ぼうし (ja)　bōshi) Koreaans: 모자 (ko) (moja)

Macedonisch: капа (mk) v (kapa) Mongools: малгай (mn) (malgai) Noors: hatt (no) m Papiaments: sombré Portugees: chapéu (pt) m Roemeens: pălărie (ro) v Russisch: шляпа (ru) v (šl'ápa) Sloveens: klobuk (sl) m Spaans: sombrero (es) m Telugu: టోపి (te) (TOpi) Turks: şapka (tr), başlık (tr) Urdu: ٹوپى (ur) (tupi) Vietnamees: mũ (vi), nón (vi) Zweeds: hatt (sv) g, mössa (sv) g

    2. deel van een zwam   

Duits: Schirm (de) m Engels: cap (en) Frans: chapeau (fr) m Italiaans: cappella (it) v

Latijn: pileus (la) Russisch: шляпка (ru) v Spaans: sombrero (es) m Zweeds: hatt (sv) g

    3. deel van een kwal   

Russisch: купол (ru) m

Werkwoord

vervoeging van
hoeden

hoed

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hoeden
   

   • Ik hoed. 

2. gebiedende wijs van hoeden
   

   • Hoed! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hoeden
   

   • Hoed je? 

Gangbaarheid

• Het woord hoed staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "hoed" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

Woordafbreking

• hoed

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hoed	hoede hoedens

Zelfstandig naamwoord

hoed

1. (hoofddeksel) hoed
2. (mycologie) hoed