dok

1. dok van een klavecimbel:
(1) Snaar
(2) Tongas
(3). Tong
(4) Kiel (plectrum)
(5) Demper

2. Onderzeeboot in droogdok

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dok    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• dok

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het middeleeuws Latijn, in de betekenis van ‘inrichting voor scheepsreparaties’ voor het eerst aangetroffen in 1525

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dok	dokken
verkleinwoord	dokje	dokjes

Zelfstandig naamwoord

het dok o

1. (muziekinstrument) onderdeel van een klavecimbelmechaniek waarmee een snaar in trilling wordt gebracht door deze met een plectrum (kiel) opzij te duwen en dan te laten schieten

   • De plectra aan de dokken maakte men vroeger van ravenpennen. 

2. (scheepvaart), (waterbeheer) voor buitenwater afsluitbaar gedeelte van een scheepswerf of een drijvende (ponton-)constructie waarmee, door het in- of uitlaten van water, schepen voor inspectie, onderhoud en reparatie kunnen worden drooggezet

   • Het schip ligt nu in dok voor reparatie. 

3. (scheepvaart), (waterbeheer) een haven in een havencomplex waar schepen kunnen worden afgemeerd, wachten, geladen of gelost

   • Achter de zeesluis van Antwerpen hebben de dokken geen last van getijverschil. 

Synoniemen

• [2] droogdok

Afgeleide begrippen

• [2] kimblok, watergang, schipdeur
• [3] haven

Verwante begrippen

• [1] kiel, plectrum, snaar, demper
• [2] botenlift
• [3] binnenhaven, kade, steiger, pier, terminal, overslag, container

Hyponiemen

• [2] Oosterdok, bouwdok, droogdok, entrepotdok, laaddok, zwemdok

Afgeleide begrippen

• [2] dokblok, dokhaven, dokmeester, dokmodel, dokschip, dokwerker

Vertalingen

    1. onderdeel van een klavecimbel   

Duits: Springer (de) m Engels: harpsichord jack (en)

Frans: sautereau (fr) m

    2. droogzetinrichting voor schepen   

Duits: Dock (de) o Engels: dry dock (en) Frans: forme de radoub (fr) v, cale sèche (fr) v

Spaans: dique (es) m

    3 laad- en loshaven   

Engels: wet dock (en)

Spaans: dársena (es) v

Werkwoord

vervoeging van
dokken

dok

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dokken
   

   • Ik dok. 

2. gebiedende wijs van dokken
   

   • Dok! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dokken
   

   • Dok je? 

Gangbaarheid

• Het woord dok staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dok" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Kroatisch

Voegwoord

dok

1. terwijl

Tok Pisin

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

dok

1. (roofdieren) hond