waarnemen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  waarnemen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• waar·ne·men

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bemerken’ voor het eerst aangetroffen in 1200
• In de betekenis van ‘tijdelijk bekleden (van ambt)’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1734
• samenstelling van  waar bw  en  nemen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
waarnemen	nam waar	waargenomen
klasse 4	volledig

Werkwoord

waarnemen

1. overgankelijk iets via de zintuigen in zich opnemen

   ▸ Het verduisteren van de maan begon rond 04.30 uur en een uur later begon de totale eclips. Maar doordat een kwartiertje later de zon alweer opkwam in Nederland, kon alleen de start worden waargenomen.

2. overgankelijk (een taak, functie) bekleden, tijdelijk vervullen, als vervanger optreden

Synoniemen

• [1] gewaarworden, percipiëren

Afgeleide begrippen

• waarneembaar, waarneemdossier, waarneemgroep, waarneemster, waarnemer, waarneming

Verwante begrippen

• perceptie, observatie, kijken, zien, voelen, ruiken, horen, tasten

Vertalingen

    1. iets via de zintuigen in zich opnemen.   

Duits: wahrnehmen (de), beobachten (de) Engels: perceive (en), observe (en) Frans: percevoir (fr) Italiaans: percepire (it)

Oekraïens: спостерігати (uk) onvoltooid Spaans: advertir (es), percibir (es) Turks: anlamak (tr)

Gangbaarheid

• Het woord waarnemen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "waarnemen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.