gewaarworden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gewaarworden    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ge·waar·wor·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bespeuren’ voor het eerst aangetroffen in 1236
• samenstelling van  gewaar  en  worden 

Werkwoord

gewaarworden

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
gewaarworden	werd gewaar	gewaargeworden
klasse 7	volledig

1. bewust worden van de betekenis van sensorische prikkels of wat lijkt op sensorische prikkels en waarvan je dus denkt dat het waar is, dat het overeenkomt met de werkelijkheid

   • Wie zo'n wakkere droom ervaart, kan de aanwezigheid van iets of iemand in zijn kamer gewaarworden en een tijdelijk gevoel van verlamming, angst of zelfs paniek ervaren. 
   • Het waarnemen met behulp van technische hulpmiddelen ter uitoefening van de politietaak, wordt sensing genoemd. Minister van der Steur stuurde in november hierover een brief naar de Kamer. Sensing is afgeleid van het Engelse werkwoord to sense: waarnemen of gewaarworden.  

Synoniemen

• bemerken, bespeuren, ervaren, gevoelen, ondervinden, zien, voelen, beleven, merken

Verwante begrippen

• hallucinatie

Afgeleide begrippen

• gewaarwording

Vertalingen

    1. bewust worden van de betekenis van sensorische prikkels of wat lijkt op sensorische prikkels en waarvan je dus denkt dat het waar is, dat het overeenkomt met de werkelijkheid   

Engels: experience (en)

Spaans: apercibirse (es), apercibirse de (es), sentir (es)

Gangbaarheid

• Het woord gewaarworden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "gewaarworden" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.