standaard

[1] Standaard (1 kilogram) in de vorm van en bolschijf van verguld messing ten behoeve van het IJkwezen (Nederlands Meetinstituut).

[2] Een standaard in de sacristie (Zenderen)

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  standaard    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstɑndart / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• stan·daard

Woordherkomst en -opbouw

• via Middelnederlands standaert van Oudfrans estendart, op te vatten als afgeleid van stand met het achtervoegsel -aard, in de betekenis van ‘voetstuk’ voor het eerst aangetroffen in 1278

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	standaard	standaarden standaards
verkleinwoord	standaardje	standaardjes

Zelfstandig naamwoord

de standaard m

1. (wetenschap) datgene waaraan vergelijkbare zaken afgemeten worden (eenheid [3] van maat, gewicht etc.)

   • In het verleden was soms de lengte van 's konings voet de standaard van lengte. 

2. (techniek),  steun zn ,  stut zn , datgene wat iets anders in staande positie houdt

   • Hij zette zijn fiets op de standaard. 

3. (militair) (regering) herkenningsvlag, onderscheidingsvlag

   • Tijdens het koninklijke bezoek werd de koninklijke standaard geheven. 

4. (economie) geldstelsel waarin een edel metaal tot wettelijke maatstaf van waarde is aangenomen, bijv. een goudstandaard
5. norm; zoals iets eigenlijk hoort te zijn; zoals het in feite noodzakelijk is

   ▸ ‘Alle antimaterieontdekkingen zijn iets heel interessants. Dit is er een die nog ontbrak’, zegt Dönigus. Zijn onderzoeksgroep gebruikte kunstmatige intelligentie (machine learning) om gegevens te analyseren van een experiment uit 2018 met de ALICE-detector bij de LHC om het antihyperhelium-4 te identificeren met een significantie van 3,5 standaarddeviaties. Het onderzoek haalt niet de ‘gouden standaard’ van 5 standaarddeviaties. Maar het geeft wel aan dat het zeer waarschijnlijk is dat de ontdekking echt is en geen gril van de gegevens is.

6. (taalkunde) (als eerste deel van taalnamen) vorm zoals door een gezaghebbend instituut als correct of gangbaar voor een geheel taalgebied aangemerkt

Hyponiemen

   

betalingsstandaard blu-raystandaard fietsstandaard geldstandaard goudstandaard industriestandaard kaarsenstandaard klerenstandaard kwaliteitsstandaard lanceerstandaard levensstandaard levenstandaard loonstandaard microfoonstandaard muziekstandaard niet-standaard paraplustandaard rentestandaard rijksstandaard substandaard telecomstandaard webstandaard wereldstandaard zendstandaard

Vertalingen

    1,4,5   

Spaans: estándar (es) m

    3. herkeningsvlag, onderscheidingsvlag   

Spaans: bandera (es) v, estandarte (es) m, oriflama (es) v

	stellend
onverbogen	standaard
verbogen
partitief	standaards

Bijvoeglijk naamwoord

standaard

1. als regel, normaal

   ▸ Misschien zou het zelfs standaard aan de huwelijksovereenkomst moeten worden toegevoegd: een tot twee weken per jaar alleen op pad.

Hyponiemen

• substandaard

Afgeleide begrippen

   

Standaardarabisch Standaardfrans Standaardnederlands Standaardtamazight standaard-cv standaard-waterstofelektrode standaardafmeting standaardafwijking standaardanticonceptiepil standaardantwoord standaardassortiment standaardbedrag standaardbeeld standaardbehandeling standaardbreedte standaardbrief standaardcontract standaarddans standaarddeviatie standaarddocument standaarddosis standaarddrager standaardelement standaardensemble standaardformaat standaardformule standaardformulering standaardformulier standaardfout standaardfries standaardgarantie standaardgebarentaal standaardgegevens standaardgewicht standaardgezin standaardglas standaardinstelling standaardinstrumentarium standaardkabel standaardkamer standaardkleur standaardkompas standaardlengte standaardmaat standaardmandarijn standaardmeter standaardmethode standaardmodel standaardmolen standaardmunt standaardmuziektoon standaardnaamgeving standaardnaamruimte standaardobjectief standaardonderdeel standaardoplossing standaardpakket standaardpallet standaardpolis standaardpraktijk standaardprijs standaardprocedure standaardproduct standaardprogramma standaardreactie standaardregel standaardrepertoire standaardsituatie standaardsleutel standaardstap standaardtaal standaardtarief standaardtekst standaardtest standaardtherapie standaardtijd standaarduitdrukking standaarduitrusting standaarduitspraak standaarduitvoering standaardverhaal standaardversie standaardvoorbeeld standaardvoorschrift standaardvraag standaardwaarde standaardwerk standaardzin standaardzweeds

Vertalingen

    1. als regel, normaal   

Spaans: estándar (es)

Gangbaarheid

• Het woord standaard staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "standaard" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.