protocol

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  protocol    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• pro·to·col

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘ceel, akte’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1477.
• Leenwoord uit Frans protocole ‘formulierboek’, overgenomen uit middeleeuws Latijn prōtocollum, ontleend aan Byzantijns-Grieks prōtókollon ‘het blad dat aan het begin van een papyrusrol gelijmd is’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	protocol	protocollen protocols
verkleinwoord	protocolletje	protocolletjes

Zelfstandig naamwoord

het protocol o

1. (oorkondeleer, diplomatiek) inleidend deel van een oorkonde, met de namen van de oorkonder en die van degene voor wie het stuk bestemd is en een groetformule
2. oorkondenboek, d.w.z. boek waarin minuten van oorkonden zijn ingeschreven
3. (juridisch) de gezamenlijke akten van een notaris, zijn archief; notarisprotocol
4. geheel van voorschriften en afspraken in de internationale diplomatieke omgang
5. (informatica) geheel van regels en afspraken voor het uitwisselen van gegevens tussen verschillende computers in netwerken
6. geheel van regels en afspraken voor het uitvoeren van een procedure of meting

   • het protocol van de bruiloft was nauwkeuriger dan dat van een nationaal rampenplan 

Synoniemen

• [4] ceremonieel, etiquette

Antoniemen

• [1] eschatocol

Hyponiemen

auditprotocol behandelingsprotocol behandelprotocol beproevingsprotocol communicatieprotocol

controleprotocol coronaprotocol internetprotocol meetprotocol modelprotocol monitoringsprotocol

notarisprotocol onderzoeksprotocol pestprotocol pijnprotocol potvisprotocol proefprotocol

proefvaartprotocol samenwerkingsprotocol selectieprotocol slotprotocol suikerprotocol

testprotocol veiligheidsprotocol verzuimprotocol werkprotocol ziekenhuisprotocol zwembadprotocol

Afgeleide begrippen

• protocollair, protocolakkoord, protocollig

Vertalingen

    4. geheel van voorschriften en afspraken in de internationale diplomatieke omgang   

Catalaans: protocol (ca) Deens: protokol (da) Duits: Protokoll (de) o Engels: protocol (en) Esperanto: protokolo (eo), ceremoniaro (eo)

Frans: protocole (fr) m Italiaans: protocollo (it) Papiaments: protokòl Portugees: protocolo (pt) Spaans: protocolo (es) m

Gangbaarheid

• Het woord protocol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "protocol" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.