eerlijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  eerlijk    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈerlək / (2 lettergrepen); /ˈeːrlək/

Woordafbreking

• eer·lijk

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands eerlijc "braaf" van Oudnederlands erlik "respectabel", in de betekenis van ‘respectabel’ aangetroffen vanaf 901, op te vatten als afgeleid van eer met het achtervoegsel -lijk

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	eerlijk	eerlijker	eerlijkst
verbogen	eerlijke	eerlijkere	eerlijkste
partitief	eerlijks	eerlijkers	-

Bijvoeglijk naamwoord

eerlijk

1. (juridisch) vrij van leugen en bedrog

   • Wees eerlijk en vertel de waarheid! 

2. op een gepaste, eervolle wijze

   ▸ 'Time-out, dit is niet eerlijk! Ik had nu ook mijn koffer kunnen pakken en weg kunnen gaan. Maar zo ben ik niet. Ik laat jou niet in de steek. Maar dit is een grote kans voor mij, gun mij dat.'

Bijwoord

1. op een gepaste, eervolle wijze

   ▸ Ik vertelde hem eerlijk dat ik geen kracht meer had om de pas over te steken en dat ik het erg fijn zou vinden om het de volgende ochtend samen met hem te doen.

   ▸ Eerlijk gezegd kwam het niet als een verrassing.

   • Opdat het spel eerlijk zou verlopen, hield een opzichter hen in de gaten. 

Synoniemen

• oprecht
• waarheidsgetrouw

Antoniemen

• [1] oneerlijk
• [2] vals

Hyponiemen

• (intensivering) doodeerlijk, goudeerlijk

Afgeleide begrippen

• eerlijkheid

Spreekwoorden

• Eerlijk(heid) duurt het langst

Uiteindelijk wordt bedrog alsnog gestraft, ook als het eerst lange tijd onopgemerkt kan blijven

• Eerlijk is eerlijk

Als inleiding op een soort van bekentenis, of relativering van het voorgaande; "Ik moet toegeven dat..."

∗ Eerlijk is eerlijk, mijn besluit om alleen te gaan was ingegeven door economische motieven.

Vertalingen

    1. vrij van leugen en bedrog   

Duits: ehrlich (de) Engels: honest (en) Frans: honnête (fr) m en v Ido: honesta (io)

Italiaans: onesto (it) m, onesta (it) v Portugees: honesto (pt) m, honesta (pt) v Roemeens: cinstit (ro), onest (ro) Spaans: honrado (es), sincero (es)

    2. op een gepaste, eervolle wijze   

Engels: fair (en)

Spaans: justo (es)

Gangbaarheid

• Het woord eerlijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "eerlijk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.