borstel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  borstel    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bor·stel

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘stijve haren van varkens e.d.’ voor het eerst aangetroffen in 1287
• erfwoord: Middelnederlands borstel, burstel ‘stekelhaar van een varken of wild zwijn’, ontwikkeld uit Oergermaans *burstila-, verkleinwoord bij *burstiz ‘stekelhaar’, bij Indo-Europees *bʰr̥s-tí-s, afleiding van *bʰers- ‘spits’, waartoe ook Oudiers barr ‘haarlok, punt’, Latijn fastīgium ‘top’, Russisch boršč ‘berenklauw’ en Sanskrit bhṛṣṭí- ‘punt’ behoren. Evenals Fries boarstel ‘stekelhaar’ en Engels bristle ‘varkens-, borstelhaar’; daarnaast zonder verkleinings-l Nederduits Börst ‘borstel’, Duits Bürste ‘borstel, schuier’ en IJslands burst ‘varkenshaar’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	borstel	borstels
verkleinwoord	borsteltje	borsteltjes

Zelfstandig naamwoord

borstel m

1. (gereedschap) een gebruiksvoorwerp bestaande uit een bundel of bundels haren of vezels die in een houder of aan een blad van hout of een andere stof zijn vastgehecht

   • Kun je me die borstel even aanreiken? 

2. (huishouden) grove kwast of op een bezem gelijkend gereedschap
3. (België) verfkwast

Hyponiemen

   

afwasborstel apenborstel closetborstel glansborstel haarborstel handborstel insmeerborstel kauwborstel klerenborstel koolborstel nagelborstel plaatborstel pleeborstel rolborstel schoenborstel schuurborstel staalborstel tandenborstel toiletborstel varkensborstel verfborstel wc-borstel weerborstel witborstel wokborstel

Afgeleide begrippen

   

borstelachtig borstelbaan borsteldraad borstelgras borstelhaar borstelig borstelkop borstelkrans borstelmaker borstelsnor borsteltrommel borstelvormig borstelwisser borstelworm

Vertalingen

    1. schoonmaakgereedschap met bos haren   

Afrikaans: borsel (af) Arabisch: فُرْشَاة (ar) (furšāh) v Deens: børste (da) g Duits: Bürste (de) v Engels: brush (en) Frans: brosse (fr) v Grieks: βούρτσα (el) (vúrtsa) v Italiaans: spazzola (it) v Luxemburgs: Biischt (lb) v

Nynorsk: børste (no) m Pools: szczotka (pl) v Portugees: escova (pt) v Russisch: щётка (ru) (ščótka) v Spaans: brocha (es) v, cepillo (es) m, cerdas (es) v mv Thai: แปรง (th) (bprɛɛng) Turks: fırça (tr) Zweeds: borste (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
borstelen

borstel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van borstelen
   

   • Ik borstel. 

2. gebiedende wijs van borstelen
   

   • Borstel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van borstelen
   

   • Borstel je? 

Gangbaarheid

• Het woord borstel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "borstel" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.