tussen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  tussen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈtʏsən / (2 lettergrepen)
• IPA: /ˈtʏ.sən/

Woordafbreking

• tus·sen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1249

afkomstig van: Middelnederlands: tusschen

Verwant in Germaans: West: Engels: betwixt (Angelsaksisch: betwēox), Duits: zwischen, (Oudhoogduits: zuiski, zwiskēn), Fries: tusken (Oudfries: twisk(a))

Voorzetsel

tussen

1. met iets aan minimaal twee kanten het kind staat tussen haar ouders
2. voor en na iets in tijd
3. te midden van

Hyponiemen

• daartussen, ertussen, ervantussen, hiertussen, intussen, ondertussen, waartussen

Afgeleide begrippen

   

tussen-s tussenbeide tussendoor tussendorpel tussenfase tussengeneratie tussengerecht tussenklank tussenkomen tussenkomend tussenkomst tussenkop tussenlanding tussenpaus tussenpersoon tussenpoos tussenresultaat tussenruimte tussenspel tussenstand tussenstop tussentijd tussenuit tussenuur tussenweg tussenwerpsel tussenzin

Uitdrukkingen en gezegden

   

Tussen de klippen door zeilen op handige manier alle moeilijkheden vermijden Tussen servet en tafellaken zijn niet bij de kleintjes maar ook niet bij de groten horen Tussen twee vuren zitten moeten kiezen tussen twee onaangename mogelijkheden ofwel: zich bevinden tussen twee ruziemakers Tussen wal en schip geraken iets raakt per ongeluk verloren of zoek tussen neus en lippen iets zeggen iets zonder nadruk zeggen Er geen woord tussen krijgen Ergens geen speld tussen kunnen krijgen iets klopt precies ofwel: geen gelegenheid krijgen in een gesprek ertussen te komen Het verschil tussen mijn en dijn niet kennen stelen Iets tussen neus en lippen zeggen zonder dat je het merkt in het geheel iets zeggen Ook tussen de mooie bloemen groeien brandnetels de schoonheid van de omgeving biedt geen garantie voor onaangename zaken Zich tussen hangen en wurgen bevinden zich in gevaarlijke en moeilijke omstandigheden bevinden

Vertalingen

    1. met iets aan minimaal twee kanten het kind staat tussen haar ouders   

Duits: zwischen (de) Engels: between (en), among (en) Frans: entre (fr) Grieks: ανάμεσα (el) (anámesa) Noors: imellom (no), mellom (no)

Nynorsk: imellom (nn), mellom (nn) Papiamento: entre Pools: między (pl), pomiędzy (pl) Roemeens: între (ro) Spaans: entre (es) Vietnamees: giữa (vi) Waals: inte (wa)

Bijwoord

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		tussen
persoonlijk		ertussen
aanwijz.	nabij	hiertussen
	veraf	daartussen
vragend/betrekk.		waartussen

tussen

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   tussenvoegen: hij voegde een extra bladzijde tussen

2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   ertussen: Er zat een zeldzame vogel tussen.

Gangbaarheid

• Het woord tussen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'tussen' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Achterhoeks

Voorzetsel

tussen

1. tussen

   «Dat huus steet tussen de beume.»

   Dat huis staat tussen de bomen.

Nedersaksisch

Voorzetsel

tussen

1. tussen

   «Dat huus steet tussen de beume.»

   Dat huis staat tussen de bomen.

Schrijfwijzen

tüschen tusken tüsken

tüssen twischen twüschen