rijzen

Niet te verwarren met: reizen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rijzen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈrɛɪzə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• rij·zen

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands risen, in de betekenis van ‘zich oprichten’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
rijzen 'rɛɪzə(n)	rees res	gerezen ɣə're.zə(n)
klasse 1	volledig

Werkwoord

rijzen

1. ergatief opstijgen, opgaan

   • Japan, het land van de rijzende zon. 

2. ergatief (kookkunst) (van brood of beslag) uitzetten en luchtig worden

   • Het deeg is nog niet voldoende gerezen. 

3. ergatief naar voren komen, zich aandienen

   • Er zijn dienaangaande enige bezwaren gerezen. 

4. ergatief loslaten en afvallen van een aantal zeer kleine gedeelten

   • De naalden rijzen van de dennenboom. 

Gelijkklinkende woorden

• reizen

Hyponiemen

• afrijzen, herrijzen, ontrijzen, oprijzen, uitrijzen, verrijzen

Afgeleide begrippen

   

rijsbed rijsberm rijsbes rijsbeslag rijsbezem rijsbos rijsdam rijshoofd rijshout rijsmiddel rijsoord rijswaard rijswaring rijswerk rijswerker rijzig rijzing zelfrijzend

Uitdrukkingen en gezegden

• overeind rijzen

Vertalingen

    1. opstijgen   

Engels: rise (en)

Spaans: ascender (es), subir (es)

    2. uitzetten en luchtig worden   

Engels: rise (en)

Spaans: levar (es), hincharse (es), montar (es)

    overeind rijzen   

Duits: aufgehen (de)

Zelfstandig naamwoord

rijzen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord rijs

Gangbaarheid

• Het woord rijzen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "rijzen" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
94 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.