kaak

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kaak    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• kaak

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘deel van skelet waarin tanden en kiezen zitten’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285
• In de betekenis van ‘schandpaal’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1340

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kaak	kaken
verkleinwoord	kaakje	kaakjes

Zelfstandig naamwoord

kaak v/m

1. (palindroom) (anatomie) het beendergestel dat de mondholte omsluit en waarin de tanden en kiezen geplaatst zijn

   • De dode dolfijn had een aangeboren afwijking en een gebroken kaak. 

   ▸ Mijn stem ontneemt anderen dus ook wel eens de gelegenheid om zelf hun mening te laten horen. Soms kwam ik na mijn werk thuis met een stijve kaak van het praten.

2. (anatomie) een wang

   • Hij gaf haar een kus op de kaken. 

3. (juridisch) een houten of stenen podest, waarop de te straffen misdadigers tentoon werden gesteld
4. (voeding) hard meelgebak

Synoniemen

• [1] kakement
• [2] schandpaal
• [4] scheepsbeschuit

Hyponiemen

• blaaskaak, bovenkaak, onderkaak, zeekaak (4)

Afgeleide begrippen

   

kaakabces kaakbeen (1) kaakchirurg (1) kaakchirurgie (1) kaakchirurgisch kaakfractuur (1) kaakgewricht (1) kaakholte (1) kaakklem (1) kaakkramp (1) kaaklijn (1) kaakmes kaakontsteking (1) kaaksbeen kaakslag (1) kaaksmeet kaakspecialist kaaktaster kaken kaker

Uitdrukkingen en gezegden

[1] De kaken op elkaar houden.

• Zwijgen, niets zeggen.

[2] Met beschaamde kaken staan.

• Blozend van schaamte.

[2] Ingevallen kaken.

• Holle wangen.

[3] Iemand aan de kaak stellen.

• Iemand onder de aandacht brengen.

[3] Iets aan de kaak stellen.

• Iets (verkeerds) onder de aandacht brengen.

Vertalingen

    1. het beendergestel dat de mondholte omsluit en waarin de tanden en kiezen geplaatst zijn   

Duits: Kiefer (de) m Engels: jaw (en) Esperanto: makzelo (eo) Frans: mâchoire (fr) v Occitaans: maissa (oc)

Pools: żuchwa (pl), szczęka (pl) Portugees: mandíbula (pt) Spaans: mandíbula (es) v Turks: çene (tr), çene kemiği (tr)

    2. een wang   

Duits: Wange (de) v Engels: cheek (en)

Noors: kinn (no) o Nynorsk: kinn (nn) o

    3. een houten of stenen podest, waarop de te straffen misdadigers tentoon werden gesteld   

Duits: Schandpfahl (de) m Engels: pillory (en) Noors: gapestokk (no) m

Nynorsk: gapestokk (nn) m Zweeds: skampåle (sv) g

    4. hard meelgebak   

Duits: Schiffszwieback (de) m

    iemand aan de kaak stellen   

Duits: jemand an den Pranger stellen

Engels: put somebody in the pillory

    iets aan de kaak stellen   

Duits: etwas anprangern (de)

Werkwoord

vervoeging van
kaken

kaak

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kaken
   

   • Ik kaak. 

2. gebiedende wijs van kaken
   

   • Kaak! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kaken
   

   • Kaak je? 

Gangbaarheid

• Het woord kaak staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "kaak" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kaak	kake

Zelfstandig naamwoord

kaak

1. (palindroom) (anatomie) kaak