index

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  index    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• in·dex

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘inhoudsopgave, verhoudingscijfer’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1676

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	index	indexen indices
verkleinwoord	indexje	indexjes

Zelfstandig naamwoord

de index m

1. (letterkunde) register [1], inhoudsopgave, catalogus (bijv. een webindex)
2. (religie), (letterkunde) 'index librorum prohibitorum', eertijds lijst van door de roomse curie verboden boeken
3. (wiskunde) toegevoegd cijfertje of lettertje dat een grootheid in een bepaalde categorie rangschikt (subscript, superscript)
4. (economie) een indicator voor een belangrijke eigenschap (zoals de aandelenindex die geeft over de markt), een kengetal

   ▸ Enkele studenten aan de Harvard Business School hadden een chimpansee-experiment uitgevoerd en flinke winst gemaakt, duidelijk meer dan de index.

5. (economie) prijsindex
6. (informatica) tabel (indexbestand) waarmee toegang tot het hoofdbestand wordt verkregen via een ander criterium dan diens sleutel (combinatie van andere rubrieken)

   • de nu meest bekende toepassing is de zoekmachine waarin teksten kunnen opgezocht door ingave van een combinatie van woorden 

Verwante begrippen

• indexatie, indexeren, indexering, aanduiding, aanwijzing
• [1] Index Fungorum

Hyponiemen

aandelenindex aandelenkoersindex Amsterdam Exchange Index (AEX) beursindex brekingsindex cbs-koersindex cbs-stemmingsindex citatie-index

conjunctuurindex consumentenindex consumentenprijsindex corruptie-index dow-jonesindex eoe-index gelaatsindex gezondheidsindex

h-index hoofdindex jonesindex kaartindex kleurindex koersindex marktindex naamindex

nikkei-index optie-index prijsindex queteletindex schedelindex slibindex smeltindex spilindex

stemmingsindex straalbrekingindex UV-index vertrouwensindex verwijsindex vrachtindex webindex wereldindex

Afgeleide begrippen

indexaandeel indexaanpassing indexatie indexbeleggen indexcijfer

indexcode indexcorrectie indexeren indexering indexfonds indexfossiel

indexfout indexgegeven indexgerelateerd indexkoppeling indexlening indexloon

indexmanipulatie indexmarkering indexoptie indexpolis indexpost indexregister

indexsprong indexstreep indexsysteem indextabel indextabelnummer indextekst indexverzekering

Vertalingen

    1. inhoudsopgave   

Frans: index (fr) m

Spaans: concordancias (es) v mv, índice (es) m

    2. index librorum prohibitorum   

Frans: index (fr) m

Spaans: índice expurgatorio (es) m

    3. toegevoegd cijfer   

Spaans: índice (es) m

    4. indicator voor een belangrijke eigenschap   

Spaans: índice (es) m

    5. prijsindex   

Spaans: índice de precios al consumo (es) m

    6. indexbestand   

Frans: index (fr) m

Spaans: índice (es) m

Gangbaarheid

• Het woord index staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "index" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ɛ̃.dɛks/

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Latijnse index.

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
index	index	l'index	les index

Zelfstandig naamwoord

index m

1. (anatomie) wijsvinger
2. (letterkunde) index [1]
3. (religie) (letterkunde) index [2]
4. (informatica) index [6]