Naar inhoud springen

extra

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • ex·tra
Woordherkomst en -opbouw
  • van Latijn extra, in de betekenis van ‘boven het gewone, bijzonder’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1738 [1]
enkelvoud meervoud
naamwoord extra extra's
verkleinwoord extraatje extraatjes

Zelfstandig naamwoord

het extra o

  1. hetgeen men erbij krijgt (vaak als verkleinwoord: extraatje)
    • Het bedrijf had meer winst gemaakt dan verwacht, zodat er voor het personeel ook wel een extraatje afkon in de vorm van een ruime winstuitkering. 
    ▸ Doesburg: „Het extra dat dit toneelstuk biedt, is dat jullie personages, meer dan in het oorspronkelijke boek, vervuld zijn van tegengestelde gevoelens jegens Holleeder. Als toneelspelers kunnen jullie dat vertolken.[2]
    ▸ Elke doos bevatte ontbijtrepen, noten, rozijnen, tortillas en noodles, aangevuld met wc-papier en pillen zoals vitamines en visolie. Om het een beetje leuk te houden stopte ik er ook een extraatje in zoals marshmallows, M&M’s of een frisbee.[3]
stellend
onverbogen extra
verbogen -
partitief extra's

Bijvoeglijk naamwoord

extra

  1. bijkomend
    • U krijgt er nu een extra lampje bij. 
    ▸ Eigenlijk had ik totaal geen honger, maar het was noodzakelijk zo veel mogelijk calorieën binnen te krijgen. Er zou die dag namelijk pas na 32 kilometer water te vinden zijn, waardoor ik zeven liter water boven op mijn basisuitrusting mee moest sjouwen. Dat zou me veel extra energie kosten.[3]
  2. (Limburg en Gelderland) opzettelijk
    • Hij deed het extra. 
Vertalingen
    1. bijkomend   
    2. opzettelijk   

Bijwoord

extra

  1. van meer dan normale omvang, buitengewoon (gebruikt om het daaropvolgende bijvoeglijke naamwoord te versterken)
    ▸ Ik raakte laatst echt in gesprek met een meneer. Die kocht een duur cadeau, voor zijn vrouw die ernstig ziek was. Ik heb het extra mooi ingepakt, en hij bedankte me uitvoerig.[4]

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
100 % van de Vlamingen.[5]

Verwijzingen

  1. ↑ "extra" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. ↑ Bronlink geraadpleegd op 31 januari 2023 Weblink bron
    Kester Freriks
    “‘Judas’ van Astrid Holleeder als tragedie in het theater” (22 augustus 2018) op nrc.nl op Wikipedia
  3. ↑ 3,0 3,1
    Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers op Wikipedia
  4. ↑ Bronlink geraadpleegd op 23 juli 2023 Weblink bron
    Christiaan Weijts
    “Ranking the verkoopsters” (29 april 2018) op nrc.nl op Wikipedia
  5. ↑ Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be


Frans

Uitspraak
Woordherkomst en -opbouw

Bijvoeglijk naamwoord

extra

  1. (spreektaal) buitengewoon, geweldig
    «Le Parc Astérix, c'est extra!»
    Het Parc Astérix is fantastisch! [1]

Verwijzingen

  1. ↑
    Wouw, Berry van de
    , Woordenboek populair Frans - Nederlands. Woordenboek van het Frans dat u op school nooit leerde, 2e druk, Breda: Uitgeverij Arti-Choc, 2014; p. 90


Latijn

Voorzetsel

ĕxtrā + accusatief

  1. buiten
    «Extra urbem.»
    Buiten de stad.
  2. behalve


Tsjechisch

Uitspraak
Woordafbreking
  • ex·tra

Bijvoeglijk naamwoord

extra

  1. extra
  2. speciaal, bijzonder
Verbuiging
  • Onverbogen

Bijwoord

extra

  1. extra
Afgeleide begrippen

Verwijzingen

Verwijzingen

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=extra&oldid=4767761"