vleugel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vleugel    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• vleu·gel

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘lichaamsdeel om mee te vliegen’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• van vliegen met het achtervoegsel -el (1) en ablaut

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vleugel	vleugels vleugelen
verkleinwoord	vleugeltje	vleugeltjes

Zelfstandig naamwoord

vleugel m

1. een lichaamsdeel van een vogel dat vliegen mogelijk maakt

   ▸ Het leek alsof ze vleugels had, zo snel stoof ze me voorbij.

2. een onderdeel van een vliegtuig dat vliegen mogelijk maakt
3. (muziekinstrument) een muziekinstrument met horizontaal gespannen snaren, dat met een klavier (toetsenbord) bespeeld wordt
4. een deel van een landvoertuig, bijvoorbeeld een auto, dat de aerodynamica bevordert
5. een deel van een leger
6. een deel van een politieke partij of stroming
7. (bouwkunde) elk van de delen van een bouwwerk links en rechts van het middendeel

   ▸ De andere vleugel biedt ruimte aan de lounge, de ontbijtzaal en ons bescheiden restaurant, waar ik een vaste tafel voor u heb gereserveerd aan het raam met uitzicht op de pergola en de rozentuin, of wat daarvan over is, waarachter u de vijver kunt zien glinsteren. De fontein is helaas al een paar jaar buiten gebruik, maar ik kan u verzekeren dat onze kokkin haar uiterste best zal doen om u mild te stemmen jegens dit euvel.'

   ▸ De ingewikkeldste restauraties vinden in de oudere gedeeltes van het paleis plaats. "Alles is natuurlijk monumentaal. Maar de vleugels zijn begin negentiende eeuw aangebouwd. Die zijn dus twee eeuwen oud, maar het waren vooral woonvertrekken. Die waren niet gemaakt om bals in te organiseren. Die zijn soberder", zegt Verfürden.

Synoniemen

• [3] vleugelpiano, piano, pianoforte
• [7] zijstuk

Hyperoniemen

• [3] muziekinstrument, snaarinstrument, toetsinstrument

Hyponiemen

   

achtervleugel adelaarsvleugel arendsvleugel concertvleugel coronavleugel damevleugel deltavleugel ganzenvleugel koningsvleugel leivleugel linkervleugel neusvleugel noordoostvleugel noordvleugel noordwestvleugel oostvleugel rechtervleugel ringvleugel rogvleugel schildvleugel vleermuisvleugel vliegtuigvleugel voorvleugel vrouwenvleugel westvleugel windvleugel zijvleugel zuidoostvleugel zuidvleugel zuidwestvleugel zwaluwvleugel zwemvleugel

Afgeleide begrippen

   

grootvleugelig kleinvleugelig schildvleugelig vleugelaanval vleugelaanvaller vleugeladjudant vleugelback vleugelboon vleugelboot vleugeldeur vleugeleg vleugelhoorn vleugelhuid vleugelklep vleugelman vleugelmoer vleugelmuur vleugelnaald vleugelnoot vleugelpen vleugelpiano vleugelpomp vleugelraam vleugelslag vleugelspanwijdte vleugelspeler vleugelspits vleugelstuk vleugeltip vleugelverdediger vleugelvlies vleugelvrucht vleugelzak vleugellam vleugelligger vleugelloos

Vertalingen

    1. lichaamsdeel van een vogel   

Deens: vinge (da) g Duits: Flügel (de) m Engels: wing (en) Faeröers: vongur (fo) Fijiaans: taba-na IJslands: vængur (is) Japans: Kanji: 翼 (ja) Hiragana: つばさ (ja) Romaji: tsubasa (ja)

Ido: alo (io) Latijn: ala (la) v Pools: skrzydło (pl) o Taroko: pálit Spaans: ala (es) v Zweeds: vinge (sv) g

    2. onderdeel van een vliegtuig   

Engels: wing (en)

Pools: skrzydło (pl) Spaans: ala (es) v

    3. muziekinstrument   

Duits: Flügel (de) m Engels: grand piano (en), pianoforte (en)

Frans: piano à queue (fr) m Spaans: piano de cola (es) m Zweeds: flygel (sv) g

    4. spoiler   

Engels: wing (en)

Fijiaans: taba-na

    5. een deel van een leger   

Duits: Flügel (de) m Engels: wing (en)

Fijiaans: taba-na Oudnoords: armr m

Werkwoord

vervoeging van
vleugelen

vleugel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vleugelen
   

   • Ik vleugel. 

2. gebiedende wijs van vleugelen
   

   • Vleugel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vleugelen
   

   • Vleugel je? 

Gangbaarheid

• Het woord vleugel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "vleugel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.