overvallen

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• [A] Geluid:  overvállen    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˌovərˈvɑlə(n) / (4 lettergrepen)
• [B], [C] Geluid:  óvervallen    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈovərˌvɑlə(n) / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• over·val·len

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord via Middelnederlands overvallen van Oudnederlands overfallan, op te vatten als samenstelling van  over bw  en  vallen ww 
  • [4] vervoeging van overvallen: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)
• [B]  overval zn  met de uitgang -en
• [C] samenstelling van  over bw  en  vallen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
overvallen	overviel	overvallen
klasse 7	volledig	[A]

Werkwoord

[A] overvállen

1. overgankelijk bij verrassing iemand belagen of overweldigen
2. overgankelijk bij verrassing een pand (bank, woning e.d.) aanvallen (om bijv. te beroven)

   • De bank hoeft niet meer overvallen te worden als zij bankroet is. 

3. overgankelijk (figuurlijk) zodanig verrassen en verbazen dat je er niet direct een antwoord op hebt

   ▸ Haar simpele antwoord overviel me een beetje.

4. voltooid deelwoord van overvallen

Afgeleide begrippen

• antiovervalslot, overvalcommando, overvaller, overvalling, overvalseizoen, overvalsjournalistiek, overvalster, overvaltraining, overvalwagen

Vertalingen

    1. bij verrassing iemand belagen of overweldigen   

Duits: überfallen (de) Engels: ambush (en), raid (en)

Frans: embusquer (fr) Spaans: emboscar (es), atracar (es), acometer (es)

    2. bij verrassing een pand aanvallen (om bijv. te beroven   

Duits: überfallen (de) Engels: raid (en), rob (en)

Frans: effectuer un raid (fr) (door een politiemacht, militairen), braquer (fr) (door dieven) Spaans: atracar (es), acometer (es), robar (es)

    3. zodanig verassen en verbazen dat je er niet direct een antwoord op hebt   

Duits: überfallen (de) Engels: blindside (en)

Frans: prendre de cours (fr) Spaans: tomar por sorpresa (es)

Zelfstandig naamwoord

[B] de óvervallen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord overval

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
overvallen	viel over	overgevallen
klasse 7	volledig	[C]

Werkwoord

[C] óvervallen

1. ergatief naar een bepaalde kant vallen.

   • De totempaal is overgevallen door de sterke windvlaag. 

2. ergatief (verouderd) naar de vijand overlopen Arch. (1811) .

Synoniemen

• [1]: omvallen

Gangbaarheid

• Het woord overvallen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "overvallen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.