canon

Niet te verwarren met: kanon, cannon

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  canon    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkanɔn / (2 lettergrepen); /'ka.nɔn/

Woordafbreking

• ca·non

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘regel, richtsnoer’ voor het eerst aangetroffen in 1450
• Van Grieks kanoon (liniaal, regel, richtsnoer). Op zijn beurt van Grieks kanna (riet). Verwant met Hebreeuws qane (riet) en Arabisch qanah (riet).

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	canon	canons
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

canon m / o

1. (muziek) de strengste vorm van een meerstemmige compositie, waarin de stemmen elkaar in de tijd verschoven imiteren

   • De bekendste canon is waarschijnlijk "Vader Jacob". 

2. het geheel van belangrijke personen, teksten, kunstwerken, voorwerpen, verschijnselen en processen voor een bepaalde tijdsperiode en/of gebied

   • De literaire canon van de 20e eeuw. 
   • De Canon van Nederland is een lijst van vijftig thema's ("vensters" genoemd) die chronologisch een samenvatting geeft van de geschiedenis van Nederland 

3. overeengekomen standaardinhoud, bijvoorbeeld van de Bijbel

   • De canon van het Oude Testament. 

Hyponiemen

• erfpachtcanon, kreeftcanon

Afgeleide begrippen

• canonbord, canoniek, canonisatie, canoniseren, canonisering

Vertalingen

    1. de strengste vorm van een meerstemmige compositie, waarin de stemmen elkaar in de tijd verschoven imiteren   

Catalaans: cànon (ca) Duits: Kanon (de) m Engels: round (en) Frans: canon (fr) m

Italiaans: canone (it) Pools: kanon (pl) Spaans: canon (es) m

Gangbaarheid

• Het woord canon staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "canon" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
82 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid:  canon    (hulp, bestand)
• IPA: /ka.nɔ̃/

Zelfstandig naamwoord

canon m

1. kanon
2. loop (van een vuurwapen)
3. canon (min of meer vaste lijst van belangrijke onderwerpen, meerstemmig lied)
4. (spreektaal) glas wijn

   «On boit un petit canon?»

   Drinken we een glas wijn?

5. (spreektaal) stuk, spetter

   «Le nouveau mec de Christelle, on peut pas dire que c’est un canon.»

   Je kan niet zeggen dat de nieuwe vent van Christelle een spetter is.

   «La gonzesse que j’ai rencontrée sur le chat, elle est vraiment canon.»

   Die griet die ik heb leren kennen in de chatbox is echt bloedmooi.