gezellig

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gezellig    (hulp, bestand)
• IPA: /χəˈzɛləx/

Woordafbreking

• ge·zel·lig

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘knus’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• Afleiding van gezel met het achtervoegsel -ig

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	gezellig	gezelliger	gezelligst
verbogen	gezellige	gezelligere	gezelligste
partitief	gezelligs	gezelligers	-

Bijvoeglijk naamwoord

gezellig

1. (oorspronkelijk) de kenmerken hebbend van een groep gezellen of een gezelschap, (figuurlijk) de sfeer hebbend van een levendig gezelschap
2. sociaal aangenaam (in een gezelschap)

   • Wat een gezellig diner! 

   ▸ Iedereen had duidelijke taken, ik moest altijd afwassen. Het afwaswater werd tijdens het eten op het vuur verwarmd waarmee ik na de maaltijd de aangekoekte pannen schoon schrobde. Er leek geen einde aan te komen, maar het was altijd gezellig om de avonturen van de dag te bespreken.

3. knus

   • Dit is een gezellige kamer. 

4. leuk, onderhoudend

   • Dit is een gezellige brief. 

Opmerkingen

• Het woord is moeilijk te vertalen in andere talen. Denk bijv. aan: gezellig dat je er bent! Wat is het hier gezellig!

Afgeleide begrippen

• gezelligheid, gezelligheidsdier, gezelligheidsleven, gezelligheidsmens, gezelligheidsvereniging

Verwante begrippen

• gezelschap, vrijgezel, metgezel, levensgezel

Vertalingen

    2. sociaal aangenaam   

(in een gezelschap) Deens: hygge (da) Duits: gemütlich (de), erfrischend (de) Engels: engaging (en), convivial (en) Frans: agréable (fr), convivial (fr), animé (fr)

Noors: koselig (no), intim (no) Nynorsk: koseleg (nn), intim (nn) Spaans: sociable (es), íntimo (es) Zweeds: mysig (sv)

    3. knus   

Deens: hygge (da) Duits: gemütlich (de) Engels: cosy (en), buiten VS en Canada: homely (en) Frans: agréable (fr), accueillant (fr)

Noors: koselig (no) Nynorsk: koseleg (nn) Spaans: acogedor (es) Zweeds: mysig (sv)

    4. leuk, onderhoudend   

Deens: hygge (da) Duits: erfrischend (de) Engels: nice (en) Frans: charmant (fr), joli (fr)

Noors: koselig (no) Nynorsk: koseleg (nn) Zweeds: mysig (sv)

Gangbaarheid

• Het woord gezellig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gezellig" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

Bijvoeglijk naamwoord

gezellig

1. gezellig

Veluws

Bijvoeglijk naamwoord

gezellig

1. gezellig