gezelschap

Nederlands

[1] een deftig gezelschap

Uitspraak

• Geluid:  gezelschap    (hulp, bestand)
• IPA: /ɣə'zɛlsxɑp/

Woordafbreking

• ge·zel·schap

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van gezel met het achtervoegsel -schap.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gezelschap	gezelschappen
verkleinwoord	gezelschapje	gezelschapjes

Zelfstandig naamwoord

het gezelschap o

1. een groep mensen die iets gemeen hebben

   • Het hele gezelschap was gezellig op skivakantie. 
   • Zelfs als ik om drie uur 's nachts langs de Seine dwaalde, wat steeds meer een gewoonte van mij werd, deed ik dat altijd in gezelschap van tweehonderd anderen.  

2. iemand ~ houden': bij iemand blijven die anders alleen zou zijn

   • Ik kan je niet langer gezelschap houden, ik moet naar m'n werk. 
   • Hij is hier omringd door een deel van de harde kern van The Circus, zoals zijn entourage wordt genoemd, vrienden die hij al dertig, veertig jaar kent, soms ex-geliefden die blijven hangen. Ze vormen een onzichtbare kring om Hockney, scharrelen rond in zijn huis, zorgen voor hem, houden hem gezelschap.  

3. aanwezigheid van een persoon, dier of zaak

   ▸ Maar toen dacht ik aan weer een avond in mijn lege flatje, met slechts het gekraak van de radio en mijn stukgelezen boeken als gezelschap, en ineens wilde ik niet alleen zijn.

   ▸ Mijn vermoeden zou zijn dat u zijn gezelschap kunt waarderen. Hij is een eminent geleerde.'

   ▸ Zo was Poulettes snedige journalistenjargon nu eenmaal en je moest niet lichtgeraakt zijn in haar gezelschap.

4. een vereniging met een bepaald doel

   • Er bestaat een gezelschap dat zich richt op de studie hiervan. 

Hyponiemen

avondgezelschap balletgezelschap cabaretgezelschap dispuutgezelschap harmoniegezelschap

jachtgezelschap koorgezelschap leesgezelschap mannengezelschap mimegezelschap

muziekgezelschap ombergezelschap operagezelschap operettegezelschap reisgezelschap

repertoiregezelschap speelgezelschap studentengezelschap tafelgezelschap theatergezelschap

theegezelschap toneelgezelschap toneelspelersgezelschap variétégezelschap zanggezelschap

Afgeleide begrippen

• gezelschapsdame, gezelschapsdier, gezelschapslied, gezelschapsspel

Vertalingen

    1. een groep mensen die iets gemeen hebben   

Engels: company (en)

Spaans: círculo (es) m, compañía (es) v, corro (es) m, peña (es) v, redondel (es) m, sociedad (es) v, tertulia (es) v

    2. bij iemand blijven   

Engels: companionship (en)

    3. een vereniging met een bepaald doel   

Engels: society (en), circle (en), club (en)

Spaans: compañía (es) v, sociedad (es) v,

Gangbaarheid

• Het woord gezelschap staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gezelschap" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.