toom

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  toom    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• toom

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘stuurriem van rijdier’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901.
• erfwoord: Oudnederlands tōm, ontwikkeld uit Oergeramaans *tauma ‘hoofdstel; bijeenbehorende groep’, door g-syncope uit eerder *taugma (zoals in droom), afleiding bij Indo-Europees *deuk- ‘trekken’, waaruit tijgen. Evenals Nederduits Toom ‘hoofdstel’, Duits Zaum ‘hoofdstel’ en Fries team ‘geschlacht, broedsel, worp’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	toom	tomen
verkleinwoord	toompje	toompjes

Zelfstandig naamwoord

de toom m

1. (paardrijden) riem of koord waarmee men een rij- of trekdier bestuurt, zowel gebruikt voor elke riem afzonderlijk, als voor beide samen.
2. (van een vlieger) touw of touwtjes waarmee de helling van een op te laten vlieger bepaald wordt, waarvan het stijgen afhangt
3. vlucht, koppel (m.n. van wilde eenden)
4. bijeenbehorende troep hoenders of eenden
5. broedsel
6. worp, nest
7. (gewestelijk) visrijke plek, plek waarheen de vis trekt
8. stel riemen om de borst van een kind, met een leidsel, waaraan men een klein kind laat lopen

Synoniemen

• [1] teugel
• [8] tuig

Vertalingen

    1. stuurriem van rijdier   

Duits: Zügel (de) m Engels: rein (en) Frans: rêne (fr) v Fries: leie (fy) g, jaling (fy) g Italiaans: redine (it) m

Nederduits: Tögel (nds) m Pools: wodza (pl) v, lejc (pl) m, cugiel (pl) m Russisch: узда (ru) v, уздечка (ru) v Spaans: rienda (es) v Thai: บังเหียน (th) (bang-hǐian)

Werkwoord

vervoeging van
tomen

toom

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tomen
   

   • Ik toom. 

2. gebiedende wijs van tomen
   

   • Toom! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tomen
   

   • Toom je? 

Gangbaarheid

• Het woord toom staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "toom" herkend door:

94 %	van de Nederlanders;
88 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.