libel
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: libel (hulp, bestand)
- IPA: / liˈbɛl / (2 lettergrepen)
- (Noord-Nederland): /li.ˈbɛɫ/
- (Vlaanderen, Brabant): /li.ˈbɛɫ/
- (Limburg): /li.ˈbɛl/
Woordafbreking
- li·bel
Woordherkomst en -opbouw
- [A 1] van Neolatijn libellula zn "waterpasje" (omdat de vorm van de larven aan een Romeins waterpas deed denken), in de betekenis van ‘insect’ aangetroffen vanaf 1761 [1] [2]
- [A 2] van Latijn libella zn "waterpas", in de betekenis van ‘waterpas’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1826 [3] [2]
- [B] via Middelnederlands libelle en misschien Frans libelle van laat Latijn libellus "boekje, smaadschrift", in de betekenis van ‘schotschrift’ aangetroffen vanaf 1424 [4] [5] [2]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | libel | libellen |
verkleinwoord | libelletje | libelletjes |
Zelfstandig naamwoord
- (dierkunde) benaming voor insecten uit de orde Odonata
, netvleugeligen met een lang achterlijf
- ▸ Niet zonder trots showt de boswachter open plekken, „corridors”, waar insecten, reptielen en amfibieën profijt van trekken, zoals de libel en de hagedis.[6]
- (gereedschap) onderdeel van een waterpas in de vorm van een met vloeistof gevuld buisje met een luchtbel, gebruikt om een zuiver horizontale stand vast te stellen
- ▸ „Hiermee kun je zien of iets recht is. Als dat zo is, zit het belletje midden in de libel.” Anna legde de waterpas op de vlakke werkbank.[7]
-
1. Een libel op een takje.
-
2. De libel van een waterpas.
Synoniemen
- libelle (uitspraakvariant)
Hyperoniemen
Hyponiemen
- [1] zie de categorie: Libellen in het Nederlands
- [1] heidelibel, vuurlibel
Verwante begrippen
- [1] waterjuffer
Vertalingen
1. benaming voor insecten uit de orde Odonata
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | libel | libellen |
verkleinwoord | libelletje | libelletjes |
Zelfstandig naamwoord
[B] libel o
- publicatie waarin iets of iemand spottend wordt bekritiseerd
- ▸ John Adams was enthousiast over het pamflet: ‘Ik beschouw de publicatie van dit libel als een bewijs dat (…) er een partij is die gewonnen is voor de democratische beginselen’.[8]
-
1. Een bekende libel over koning .
Synoniemen
- libelle (uitspraakvariant)
- schotschrift, smaadschrift, pamflet, vlugschrift
Gangbaarheid
- Het woord libel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "libel" herkend door:
77 % | van de Nederlanders; |
84 % | van de Vlamingen.[9] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ libel (insect) op website: Etymologiebank.nl
- ↑ 2,0 2,1 2,2 "libel" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ libel (waterpas) op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ libel (smaadschrift) op website: Etymologiebank.nl
- ↑
Weblink bron
Arjen Schreuder“Een ‘gaatje in het bos’ en de grove den keert terug” (24 april 2019) op nrc.nl - ↑
Weblink bron “Met de stroom mee”, e-book (2020), Zomer & Keuning, Utrecht, ISBN 9789020538144, hfst. 5
- ↑
Weblink bron
Martin van Os van den Abeelen“Hollands krediet voor VS” (2 november 2016) op g-geschiedenis.eu - ↑
Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be
Categorieën:
- Woorden in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands van lengte 5
- Woorden in het Nederlands met audioweergave
- Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands met IPA-weergave
- Zelfstandig naamwoord in het Nederlands
- Dierkunde in het Nederlands
- Gereedschap in het Nederlands
- Libellen in het Nederlands
- Woordenlijst Nederlandse Taal
- Prevalentie Nederland 77 %
- Prevalentie Vlaanderen 84 %