achterlijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  achterlijk    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ach·ter·lijk

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘ten achteren zijnde’ voor het eerst aangetroffen in 1758
• Afgeleid van achter met het achtervoegsel -lijk

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	achterlijk	achterlijker	achterlijkst
verbogen	achterlijke	achterlijkere	achterlijkste
partitief	achterlijks	achterlijkers	-

Bijvoeglijk naamwoord

achterlijk

1. achterstand vertonend in de ontwikkeling (met denigrerende bijklank; meest gezegd van een persoon, kan zowel lichamelijk als geestelijk zijn)

   • De jongen had vergrote amandelen en daardoor had hij een achterlijk uiterlijk terwijl hij toch heel slim was. 

2. (scheepvaart) van achter komend
3. (bij uitbreiding) afkeurenswaardig, laakbaar

   • Dat is een achterlijk gebruik dat misschien vroeger nog acceptabel was maar nu zeker niet meer. 
   • Op een smerige en achterlijke manier. 

   ▸ Achterlijke dakhazen met hun idiote prijzen,’ zei hij, het kwam duidelijk recht uit het hart.

   ▸ De eerste paar keer noemde ik hem steeds Vlieger, niet expres, maar puur omdat ik me vergiste — geef toe, het is ook achterlijk om je kind de naam van een munteenheid te geven en al helemaal van een munteenheid die geen ruk waard is —, maar tegenwoordig haper ik geen seconde meer wanneer ik vraag of Stuiver mee blijft eten.

Antoniemen

• voorlijk

Verwante begrippen

• geestelijk achterlijk

Afgeleide begrippen

• achterlijke, achterlijkheid, achterlijks

Spreekwoorden

• doe niet zo achterlijk

doe niet alsof je niet begrijpt wat bedoeld wordt

• achterlijke wind

wind die van achter komt

• achterlijker dan dwars

verder naar achteren dan dwarsscheeps

Vertalingen

    1. achterstand vertonend in de ontwikkeling   

Engels: backward (en), retarded (en) Esperanto: spiritpostresta (eo) Italiaans: tardivo (it)

Pools: zacofany (pl) Spaans: atrasado (es)

    2. van achter komend (scheepvaart)   

Engels: from aft (en), following (en)

    3. afkeurenswaardig, stompzinnig   

Duits: dämlich (de) Engels: backward (en)

Frans: couillon (fr)

Het achterlijk (3) van een zeil

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	achterlijk	achterlijken
verkleinwoord	achterlijkje	achterlijkjes

Zelfstandig naamwoord

het achterlijk o

Woordherkomst en -opbouw

• Samenstelling van achter en lijk [2] (zeiltouw)

1. (scheepvaart) de lijn (lijkentouw) die aan de achterkant van een zeil vastgemaakt is bij een zeilschip

Verwante begrippen

• onderlijk, voorlijk, bovenlijk

Gangbaarheid

• Het woord achterlijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "achterlijk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.