tikken

2. Het tikken van een hangklok

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  tikken    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈtɪkə(n)/

Woordafbreking

• tik·ken

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘kloppen’ voor het eerst aangetroffen in 1622
• klanknabootsing

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
tikken	tikte	getikt
zwak -t	volledig

Werkwoord

tikken

1. overgankelijk een of meer keren een niet harde slag of klap geven

   • Hou toch eens op met tikken! 

2. het regelmatige, korte maar energieke geluid van zo'n slag of klap

   • Het tikken van de wekker houdt me uit mijn slaap. 

   ▸ Je hoorde alleen het tikken van de klok en de wereld werd even op afstand gehouden.

   ▸ De hondennagels tikken op de tegels.

3. overgankelijk typen

   ▸ Dus zodra ik klaar was met hun brieven, smokkelde ik er hier en daar een uurtje tussen om mijn eigen werk te tikken - ik begon steeds opnieuw, verfrommelde de vellen papier en stopte de proppen in mijn handtas om geen bewijsstukken achter te laten in de prullenbak.

   • Kun jij die brief even tikken? 

4. (informeel) iets afvinken, iets gebruiken, iets tellen

   ▸ 'Sorry Joy, maar ik heb echt geen zin om vijf mojito's per dag weg te tikken op een all-inclusive resort aan een wit strand in Curaçao,' reageert ze.

Verwante begrippen

• [1],[2] tikkelen

Hyponiemen

   

aantikken aftikken bijeentikken binnentikken doortikken eiertikken intikken optikken overtikken ruitentikken uittikken vertikken wegtikken

Afgeleide begrippen

   

getik tik-tak tikelleboog tikfout tikgeit tikjuffrouw tikkenhaan tikkenteller tikker tikklok tikmachine tikschrift tiksel tiksnelheid tikspel tikster tikstok tiktak tiktakken tiktokken tiktyfus tikwerk

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: iemand op de vingers tikken

iemand berispen

• [2]: zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens

oost west, thuis best

• op de kop tikken

iets voordeling kopen

∗ De ideale combinatie om een bijzondere jurk op de kop te tikken waarmee ik op de rode loper hoge ogen kan scoren.

• de tijd tikt voorbij

de tijd gaat voorbij

∗ De minuten tikken voorbij.

Vertalingen

    1. een of meer keren een niet harde slag of klap geven   

Engels: pat (en), tap (en)

Spaans: palmear (es)

    2. het regelmatige, korte maar energieke geluid van zo'n slag of klap   

Duits: ticken (de) Engels: ticking (en)

Spaans: tictac (es)

    3. typen   

Duits: tippen (de) Engels: type (en)

Spaans: escribir a máquina (es), mecanografiar (es), teclear (es)

    iemand op de vingers tikken   

Duits: jemandem auf die Finger klopfen (de), jemanden rügen (de)

Zelfstandig naamwoord

de tikken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord tik

Gangbaarheid

• Het woord tikken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "tikken" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.