spoeden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  spoeden    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• spoe·den

Woordherkomst en -opbouw

• eerste vermelding 13de eeuw

Werkwoord

spoeden

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
spoeden	spoedde	gespoed
zwak -d	volledig

1. wederkerend zich met grote haast snel bewegen

   • De Fransen verroeren zich niet. Als een dodelijk gewond dier, dat bloedt en zijn wonden likt, blijven ze vijf weken in Moskou, zonder iets te ondernemen, en plotseling, zonder dat daar een directe reden voor is, vluchten ze terug: ze spoeden zich over de Kaloegaweg (zelfs na een overwinning, want het slagveld in de buurt van Malo-Jaroslavets is nog in hun handen) zonder één serieus gevecht aan te gaan, en gaan nog sneller terug naar Smolensk, voorbij Smolensk, voorbij Wilna, voorbij de Berezina en nog verder.  
   • Ze minachten zelfs hun eigen gemeenschappelijke Europese instellingen - behalve wanneer ze zelf mogen komen bedelen om centen, waarmee ze zich schaamteloos van Brussel naar huis spoeden om daar te spuwen in de hand die hen voedt. Ze sluiten de hekken en grijnzen: we hebben ons eigen Europese huis weer flink beetgehad.  

2. met grote haast handelen

Synoniemen

• aanpoten, haasten, ijlen, jachten, jakkeren, opschieten, racen, vliegen, voortmaken, voortspoeden, snellen, reppen,

Afgeleide begrippen

• spoed, rampspoed, tegenspoed, voorspoed

Vertalingen

    1. met grote snelheid gaan   

Engels: hurry (en) make haste (en)

Gangbaarheid

• Het woord spoeden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "spoeden" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
92 %	van de Vlamingen.