potloodventer
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: potloodventer (hulp, bestand)
- IPA: / ˈpɔtlotˌfɛntər / (4 lettergrepen)
Woordafbreking
- pot·lood·ven·ter
Woordherkomst en -opbouw
- samenstelling van potlood zn "schrijfstift" en venter zn "verkoper"
- [1] (eufemisme), samenstelling van potlood zn "als verwijzing naar de vorm van een penis" en venter zn "verkoper" , vermoedelijk ontstaan bij de politie; in de betekenis van ‘exhibitionist’ voor het eerst aangetroffen in 1976 (zie vindplaats hieronder)
- [2] straathandel in goedkoop schrijfmateriaal was vooral in de Crisisjaren een manier om het verbod op bedelen te omzeilen, in de betekenis "scharrelaar" aangetroffen vanaf 1898 (zie vindplaats hieronder)
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | potloodventer | potloodventers |
verkleinwoord | - | - |
Zelfstandig naamwoord
de potloodventer m
- (persoon) (seksualiteit) (schertsend) man die ongevraagd zijn ontblote penis aan voorbijgangers laat zien
- Een stereotype potloodventer maakt graag gebruik van een regenjas, die hij plotseling openslaat.
- ▸ De Hermandad wist de potloodventer, zoals een exhibitionist bij de politie genoemd wordt, spoedig te achterhalen.[1]
- (persoon) (verouderd) (historisch) iemand die op straat goedkoop schrijfmateriaal verkoopt
- ▸ ⧖ Toen ik vroeg of ik met Mej … sprak, de moeder van den man, die wel met potlooden ventte, antwoordde zij: efsjer jou. Ik lachte en zij kleurde. „Vergeef mij, sprak zij, dat ik een joodsche uitdrukking gebruik, maar dat zit er nog zoo in. Wat ik zei, beteekende: „misschien wel.”
„Maar mijn vraag behoeft toch niet met „misschien” beantwoord te worden? U is de moeder, of u is het niet.”
„Het is toch mogelijk, dat u over een anderen potloodventer spreekt dan die mijn zoon is. En bovendien, wie is u?”[2] - ▸ Onder de slachtoffers van de laatste warme dagen te Parijs bevindt zich ook de potloodventer Libeau, die bij het Palais Royal, tengevolge van een zonnesteek in elkaar zakte en naar het ziekenhuis moest gebracht worden, waar hij reeds overleden aankwam. In een dikken, lederen gordel, dien de man op zijn naakte lichaam droeg, vond men 300.000 frs. in banknoten en papieren van waarde. De man zag er op ’t oog zoo arm en ellendig uit, dat de koffiehuisbezoekers hem gaarne een aalmoes gaven, zonder het potlood, dat hij voor den vorm te koop aanbood, aan te nemen.[3]
- ▸ ⧖ Toen ik vroeg of ik met Mej … sprak, de moeder van den man, die wel met potlooden ventte, antwoordde zij: efsjer jou. Ik lachte en zij kleurde. „Vergeef mij, sprak zij, dat ik een joodsche uitdrukking gebruik, maar dat zit er nog zoo in. Wat ik zei, beteekende: „misschien wel.”
Synoniemen
Hyperoniemen
- [1] exhibitionist
- [2] scharrelaar
Verwante begrippen
- [2] bedelaar
Vertalingen
1. man die ongevraagd zijn ontblote penis aan voorbijgangers laat zien
|
Gangbaarheid
- Het woord potloodventer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ Weblink bron Schoonhovense CourantKnipsel : Potloodventer in: Het vrije volk, jrg. 32 nr. 8868 (5 augustus 1976), De Arbeiderspers, Rotterdam, p. 3 kol. 8
- ↑ Weblink bron Velders, W.J.J.“Over joden en jodengenooten” (1929), Zomer en Keuning, Wageningen, p. 109
- ↑ Weblink bron Buitenland. : Gemengde Mededeelingen. in: De Telegraaf , jrg. 6 nr. 2068 (29 augustus 1898), Dagblad De Telegraaf, Amsterdam, p. 1 kol. 2
Categorieën:
- Woorden in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands van lengte 13
- Woorden in het Nederlands met audioweergave
- Woorden met 4 lettergrepen in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands met IPA-weergave
- Samenstelling in het Nederlands
- Eufemisme in het Nederlands
- Zelfstandig naamwoord in het Nederlands
- Persoon in het Nederlands
- Seksualiteit in het Nederlands
- Schertsend in het Nederlands
- Verouderd in het Nederlands
- Historisch in het Nederlands
- Woordenlijst Nederlandse Taal