pannenkoek

Een pannenkoek [1] met kersen en slagroom

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  pannenkoek    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈpɑnə(n)ˌkuk / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• pan·nen·koek

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands pannecoeke, in de betekenis van ‘in pan gebakken plat deegproduct’ voor het eerst aangetroffen in 1280; op te vatten als samenstelling van  pan zn  en  koek zn  met het invoegsel -en-  waarbij de spellingregels 2.B en 8.A van toepassing zijn

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	pannenkoek	pannenkoeken
verkleinwoord	pannenkoekje	pannenkoekjes

Zelfstandig naamwoord

pannenkoek m

1. (voeding) plat, rond baksel van luchtig beslag, meestal gemaakt van meel en eieren die in een koekenpan worden gebakken

   • Er werden pannenkoeken gebakken. 
   • Veel mensen vinden pannenkoeken heerlijk. 

   ▸ Ik bestelde een lunch bestaande uit vier dikke pannenkoeken, rijkelijk belegd met boter en ahornsiroop.

2. (informeel) dom of onhandig persoon

   • Welke pannenkoek heeft dit bedacht? 

3. (volleybal) actie waarbij een volleyballer zijn handpalm op de grond legt en een neerkomende bal speelt door hem op de rug van zijn hand weer omhoog te laten stuiten

   • Wat ook als een duik beschouwd kan worden is de zogenaamde pancake of pannenkoek waarbij de hand als het ware onder de bal geschoven wordt net voordat hij de grond raakt. 

Schrijfwijzen

• pannekoek (officiële schrijfwijze tot 1996)

Synoniemen

• [3] pancake

Hyponiemen

• [1] flensje, appelpannenkoek, kaaspannenkoek, kersenpannenkoek, rozijnenpannenkoek, spekpannenkoek, droppannenkoek

Afgeleide begrippen

• pannenkoekendag, pannenkoekenhuis, pannenkoekenlul, pannenkoekenrestaurant, pannenkoekmes, pannenkoekmix

Vertalingen

    1. een platte, ronde koek die in een pan gebakken is   

Afrikaans: pannekoek (af) Bulgaars: палачинка (bg) v Duits: Eierkuchen (de) m, Pfannkuchen (de) m Engels: pancake (en) Frans: crêpe (fr) v

Russisch: блин (ru) m Spaans: panqueque (es) v Servisch: palacinke (sr) Zweeds: pannkaka (sv)

    3. volleybalterm   

Engels: pancake (en)

Gangbaarheid

• Het woord pannenkoek staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "pannenkoek" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikibooks voor meer informatie.
• Zie Wikipedia voor meer informatie.