dagge

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dagge    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈdɑɣə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• dag·ge

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands  dagge zn ; cognaat met degen en Engels dagger

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dagge	daggen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de dagge v / m

1. steekwapen, langer dan een mes, maar korter dan een zwaard

   • De postiljon voorop. Gekleed als Gents poorter uit de middeleeuwen, gans in 't bruin, de Zwarte Leeuw op gouden veld op de borst gestikt, aan de gordelriem een dagge, in de rechterhand de knots. 

2. (gereedschap) metalen staafje met een handvat waarmee bij het metselen specie tussen stenen word aangedrukt

   • De dagge werd gebruikt om voegen af te strijken en zo te verdichten dan wel van een decoratie te voorzien. 

3. (verouderd) kort dik stuk touw, gebruikt om mee te geselen

   • Dit hield in dat hij tussen tweehonderd en vijfhonderd maal met een dik touw of ‘dagge’ op de blote rug werd geslagen. 

• 
  dagge (steekwapen)
• 
  2. dagge (gereedschap)

Synoniemen

• dag (uitspraakvariant)
• [1] dolk, ponjaard
• [2] dagijzer, voegijzer, voegspijker

Afgeleide begrippen

• daggen
• [1] daggesteek
• [2] dagstreep

Gangbaarheid

• Het woord dagge staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dagge" herkend door:

6 %	van de Nederlanders;
12 %	van de Vlamingen.

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudfrans dague, zie ook Italiaans en Spaans daga "dolk", die mogelijk weer teruggaan op het Keltisch, vergelijk Bretons dac en Middeliers daiger "dolk, speerpunt"; in het Middelnederlands aangetroffen als deel van een naam in 1293

Zelfstandig naamwoord

dagge m

1. korte degen

Synoniemen

• degge