boe

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  boe    (hulp, bestand)
• IPA: / bu / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• boe

Woordherkomst en -opbouw

• [tussenwerpsel] klanknabootsing van Middelnederlands boe , soms in verband gebracht met beu
• [zelfstandig naamwoord 1] van Middelnederlands boede
• [zelfstandig naamwoord 2] van Indonesisch babu "baboe" of bu "moeder, mevrouw"

Tussenwerpsel

boe!

1. uitroep om iemand aan het schrikken te maken

   • Eén keer hadden we de moed bij hem naar binnen te gluren. Hij deed het gordijn opzij, lachte en riep: Boe! Vanaf die dag wisten we het zeker: als je niet uitkeek, at hij je op. 

2. uitroep waarmee men zijn afkeuring uit

   • ‘Let u allen goed op, het is een leerzaam stuk.’ ‘Boe! Boe!’ klonk het uit het publiek. ‘Wij willen niet leren, wij willen lachen!’ 

3. loeidend geluid van een koe

   • Ik stapte af en zei: ‘Stomme koe, je bent een smeerlap.’ Hij spitste zijn oren draaide zijn kop, keek me aan en zei: ‘Boe!’ ‘Ja, je bent een stommeling.’ ‘Boe!’ 

Afgeleide begrippen

• [1] boeman, kiekeboe
• [2] boegeroep, boeroeper

Uitdrukkingen en gezegden

• boe roepen

[1] opzettelijk door een onverwachte kreet laten schrikken
[2] luidkeels afkeuring laten blijken
[3] loeien

• geen boe of ba

[2] niets wat op een reactie lijkt

• boe noch ba zeggen

[2] blijven zwijgen

Vertalingen

    1.   

Engels: boo (en)

Spaans: ea (es)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boe
verkleinwoord

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

de boe v

1. (verouderd) schuur, eenvoudig gebouwtje, vooral geschikt als bergplaats

   • De toegangsdeur der boe zit dus ter zijde en wel dicht bij het woninggedeelte. 

2. (Nederlands-Indië) (informeel) aanspreekvorm voor oudere of zorgzame Indonesische vrouw als lid van de huishouding

   • In 1917 werd een variant van Hoogeveens leesplankje voor Nederlands-Indië uitgegeven. Hierop verscheen (weer van Jetses' hand, maar nu in een meer tropische sfeer) onder meer een ‘oom’ met tropenpak en -hoed, een huis met een grote veranda en een lieve Indonesische ‘boe’ (baboe). 

Synoniemen

• boede, boet

Gangbaarheid

• Het woord boe staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "boe" herkend door:

90 %	van de Nederlanders;
85 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.