agiteren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  agiteren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• agi·te·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘verontrusten’ voor het eerst aangetroffen in 1553
• afgeleid van het Franse agiter (met het achtervoegsel -eren)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
agiteren	agiteerde	geagiteerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

agiteren

1. inergatief ~voor onrust stoken

   • Er wordt in oostelijk Oekraïne geagiteerd voor afscheiding en aansluiting bij Rusland. 

2. overgankelijk in een staat van zenuwachtige opwinding brengen

   • Die gedachte agiteerde hem. 

Opmerkingen

1. Strict overdrachtelijke constructies zijn zeldzaam. Vaker wordt gekozen voor een constructie met het vorltooid deelwoord en raken

   • Hij raakte doordoor bijzonder geagiteerd. 

Synoniemen

• ophitsen, opruien, opstoken, opwinden

Afgeleide begrippen

• agitatie, agitator

Vertalingen

    1.   

Engels: abet (en), agitate (en), incite (en), stir up (en) Frans: agiter (fr)

Spaans: agitar (es), perturbar (es) Tsjechisch: agitovat (cs) imperfectief

Gangbaarheid

• Het woord agiteren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'agiteren' herkend door:

93 %	van de Nederlanders;
93 %	van de Vlamingen.