ont-

Nederlands

Huidig bestand
133

Woordherkomst en -opbouw

(erfwoord) Van Protogermaans *and-, anþ(a)-, vanwaar ook: het voegwoord en het voorvoegsel ant- in antwoord

Verwanten in andere Germaanse talen: Engels: an- in answer Duits: ent-, ant- in Antwort Gotisch: 𐌰𐌽𐌳- Zweeds: an-

Niet buiten Germaans.

Voorvoegsel

(niet scheidbaar)
ont-

1. ont- + werkwoord geeft een beëindiging van een werking of een verwijdering aan.

   Iets ontvangen betekent iets uit andersmans handen krijgen.

2. ont- + werkwoord vormt een in de regel ergatief werkwoord dat het begin van een spontaan proces aanduidt.

   Ontbranden betekent spontaan in brand vliegen.

3. ont- + zelfstandig naamwoord + -en vormt een werkwoord dat een verwijdering van iets aangeeft.

   Iets ontbladeren betekent bladeren verwijderen

4. ont- + bijvoeglijk naamwoord + -en vormt een werkwoord dat de beëindiging van een hoedanigheid aangeeft.

   Een klank ontronden betekent de klank minder gerond maken

   Het ontvetten van de keuken was een lastige klus.

5. ont- + bijvoeglijk naamwoord + -en vormt een werkwoord dat het begin van een hoedanigheid aangeeft.

   Iemand ontnuchteren betekent echter juist iemand nuchter maken, bijvoorbeeld door de dronkenschap te beëindigen.

   Op verzoek van de arts ontblootte hij zijn bovenlijf.

Antoniemen

• [3]: be-; vgl. bebossen en ontbossen.
• [4]: in-; vgl. invetten en ontvetten.

Afgeleide begrippen

    enige nog in te voeren woorden met dit voorvoegsel

ontadelen ontbenen ontbloeien ontboeien ontbolsteren ontbotten ontbreidelen ontdubbelen ontering ontfronsen ontgespen ontglanzen ontglijden ontglimmen ontglippen ontgloeien ontgloren ontgommen ontgoogelen ontgordelen ontgraven ontgrinden ontgrinten ontgrissen ontgroeien ontgronden onthaasten onthalzen ontharsen onthechten ontheffen ontheiligen ontheisteren ontinkten ontkapen ontkappen ontkerstenen ontkisten ontkluisteren ontknopen ontkokeren ontkronen ontkrullen ontledigen ontleren ontlijken ontluchten ontluizen ontmaken ontmannen ontmasten ontmengen ontmeren ontmijden ontmijnen ontmoeien ontmunten ontmythologiseren ontnaaien ontnagelen ontnestelen ontpachten ontpakken ontpantseren ontpappen ontpersen ontplanten ontplooien ontpolderen ontpunten ontraden ontrafelen ontredderen ontregenen ontreinigen ontrennen ontridderen ontrijgen ontrijzen ontrimpelen ontroesten ontromen ontronden ontroven ontrukken ontrusten ontschakelen ontschaken ontschampen ontscharen ontschepen ontscheuren ontschieten ontschoeien ontschorsen ontschotten ontschranken ontschuilen ontschutteren ontslaken ontslakken ontslapen ontslibberen ontslippen ontslopen ontsluimeren ontsluipen ontsnavelen ontsnellen ontsparen ontspenen ontspiegelen ontstelen ontsterken ontstichten ontstoppen ontstoren ontstralen ontstressen ontstrijden ontstrikken ontstromen onttoveren onttroggelen onttuieren ontvaren ontvechten ontveinzen ontvellen ontvlechten ontvlekken ontvlezen ontvlieden ontvliegen ontvloeien ontvonken ontvormen ontvriezen ontwaaien ontwapenen ontwasemen ontwassen ontwateren ontwekken ontweldigen ontwellen ontwijden ontwinden ontwinnen ontwoekeren ontwoelen ontworden ontwortelen ontwringen ontzadelen ontzakken ontzamelen ontzanden ontzegelen ontzeilen ontzinken ontzinnen ontzondigen ontzorgen ontzuigen ontzuren ontzwachtelen ontzwangeren ontzwavelen ontzwellen ontzwemmen ontzwerven ontzweven