kraak

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kraak    (hulp, bestand)
• IPA: / krak / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kraak

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘schip’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1376
• Leenwoord uit het Noors, in de betekenis van ‘grote inktvis’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1870

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kraak	kraken
verkleinwoord	kraakje	kraakjes

Zelfstandig naamwoord

de kraak v / m

1. (koppotigen) een zeemonster, waarschijnlijk de inmiddels goed gedocumenteerde reuzenpijlinktvis, dat ondanks herhaalde waarnemingen door zeelui, door wetenschap en gemeenschap als mythisch werd afgedaan
2. (koppotigen) Octopus vulgaris , een inktvis zonder inwendig skelet
3. zich onbevoegd toegang verschaffen tot iets
4. (scheepvaart), (historisch), zeegaand zeilschip, ontwikkeld in de tweede helft van de 15e eeuw, dat veel gemeen heeft met de karveel waaruit hij is ontwikkeld
5. (scheepvaart), (historisch), houten zeilschip uit de 15e-16e eeuw van de binnenwateren
6. (scheepvaart), (historisch), ijzeren schip uit de 19e eeuw van de binnenwateren
7. (informeel) iets wat klinkt of voelt als een breuk

   ▸ Ik weet nog goed dat ik zijn rechterarm vasthield en bezig was om die op zijn rug te draaien. Ik had daartoe mijn linkerhand om zijn bovenarm en met mijn rechterhand zijn pols beet. Terwijl ik zijn arm omdraaide merkte ik dat hij zich verzette tegen de aanhouding. Ik voelde hem kracht zetten. Ik voelde en hoorde een kraak.

Synoniemen

• [2] achtarm, octopus
• [3] inbraak
• [7] gekraak

Hyponiemen

• computerkraak, kluiskraak, plofkraak, ramkraak, [2] reuzenkraak, snelkraak

Afgeleide begrippen

   

kraakactie kraakamandel kraakbeen kraakbenzine kraakbeweging kraakgas kraakhelder kraakijs kraakinstallatie kraakmast kraaknet kraakpand kraakporselein kraaksteen kraakwacht kraakwagen kraakwilg kraakzindelijk kraken kraker krakerig kraking

Vertalingen

    1. zeemonster, waarschijnlijk de inmiddels goed gedocumenteerde reuzenpijlinktvis   

Duits: Krake (de) v / m

Engels: kraken (en)

    2. inktvis zonder inwendig skelet   

Duits: Gemeine Krake (de) v, Gewöhnliche Krake (de) v, Oktopus (de) m

    3. zich onbevoegd toegang verschaffen tot iets   

Duits: Einbruch (de) m

Engels: heist (en)

Werkwoord

vervoeging van
kraken

kraak

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kraken
   

   • Ik kraak. 

2. gebiedende wijs van kraken
   

   • Kraak! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kraken
   

   • Kraak je? 

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Gangbaarheid

• Het woord kraak staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kraak" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.