elkaar

Nederlands

nominatief	genitief
elkaar	elkaars

Uitspraak

• Geluid:  elkaar    (hulp, bestand)
• IPA: / ɛlˈkar / (2 lettergrepen); /əl'kar/

Woordafbreking

• el·kaar

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘wederkerig voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285

Wederkerig voornaamwoord

elkaar

1. als wederzijds lijdend voorwerp

   • Zij begroetten elkaar 
   • Iedereen kent elkaar 

   ▸ Deze fabrikanten proberen elkaar flink af te troeven. "Er is echt een innovatie-oorlog gaande. Omdat er nu zo veel concurrentie is, probeert iedereen nieuwe functies in een auto te stoppen", zegt Van Dillen. Niet elke innovatie is volgens hem even geslaagd. "Veel van de nieuwe Chinese auto's hebben een waslijst aan innovaties waar mensen waarschijnlijk niet veel van zullen gebruiken."

   ▸ Antimateriehypernuclei: Antihyperhelium-4 bestaat uit een mix van antimaterieversies van protonen, neutronen en deeltjes die hyperonen worden genoemd. Hyperonen zijn op zichzelf al exotisch, omdat ze een of meer quarks van het ‘vreemde’ type bevatten. Deze ‘vreemdheid’ is moeilijk te vinden en moeilijk te maken. Daarom begrijpen onderzoekers nog steeds niet helemaal hoe hyperonen zich gedragen in de natuur, waar ze vermoedelijk voorkomen in exotische omgevingen zoals het binnenste van neutronensterren, zegt Dönigus. Bovendien blijven er vragen bestaan over hoe antimaterieversies van deze en andere deeltjes op elkaar reageren.

2. als wederzijds meewerkend voorwerp

   • Zij gaven elkaar een hand. 

3. als voorzetselvoorwerp: drukt uit dat van twee of meer personen ieder op zijn eigen manier tegenover de ander handelt

   • Zij waren echt aan elkaar gewaagd. 

   ▸ ’Wie weet er een mop?’ riep een aarzelende stem. Een voor een begonnen we grappen en verhalen met elkaar te delen om de moed erin te houden.

4. als voorzetselvoorwerp: drukt een onderlinge relatie, aansluiting of een snelle opeenvolging uit

   • Zij hebben een uur achter elkaar lopen praten. 

• 
  1. Twee vrouwen omhelzen elkaar.
• 
  2. May en Modi schudden elkaar de hand.
• 
  3. Vijf kinderen spelen met elkaar een kaartspel.
• 
  4. Deze vrouwen staan naast elkaar.

Synoniemen

• mekaar (spreektaal)
• [1] elkander

Verwante begrippen

• mekaar, mekander

Afgeleide begrippen

• [1] los van elkaar
• [2] in elkaar

Uitdrukkingen en gezegden

• het is voor elkaar

het is klaar

• iemand in elkaar slaan

iemand heel hard slaan zodat die persoon niet meer rechtop kan staan

• uit elkaar gaan

stoppen met een relatie, scheiden

• achter elkaar lopen

in ganzenpas lopen, de ene voor de andere lopen

• iets in elkaar zetten

iets monteren, van losse delen één geheel maken

• In elkaar zitten

vertellen hoe iets is samengesteld

• Deze machine zit vernuftig in elkaar. Hij bestaat uit wel vijftig verschillende onderdelen. 

• zaken door elkaar halen

je vergissen, denken dat het ene ding eigenlijk het andere is

Vertalingen

    1. als wederzijds lijdend voorwerp   

Duits: einander (de), sich (de) Engels: each other (en)

Frans: nous (fr), vous (fr), se (fr), soi (fr) Russisch: друг друга (ru)

    in elkaar lassen   

Duits: zusammenschweißen (de)

Gangbaarheid

• Het woord elkaar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "elkaar" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.