compenseren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  compenseren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• com·pen·se·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘vereffenen’ voor het eerst aangetroffen in 1423
• afgeleid van het Franse compenser (met het achtervoegsel -eren)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
compenseren	compenseerde	gecompenseerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

compenseren

1. overgankelijk iets goed (proberen te) maken, terug in balans brengen

   • De oude fietser wist zijn verminderde snelheid te compenseren door langer door te fietsen. 
   • Een korte sluitertijd kun je compenseren met een groter diafragma of een lichtgevoeliger film. 

   ▸ Daardoor is ze volgens de rechter inderdaad "op het verkeerde been gezet", maar het algemeen belang weegt zwaarder. Daarbij speelt mee dat de gemeente heeft toegezegd dat ze financieel gecompenseerd zal worden.

Synoniemen

• goedmaken, vereffenen, tegen elkaar opwegen, in evenwicht brengen

Antoniemen

• decompenseren

Hyponiemen

• overcompenseren

Afgeleide begrippen

• compensatie, compensator

Vertalingen

    1. iets goed (proberen te) maken, terug in balans brengen   

Duits: kompensieren (de) Engels: compensate (en)

Frans: compenser (fr) Spaans: compensar (es)

Gangbaarheid

• Het woord compenseren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "compenseren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.