compenseren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  compenseren    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌkɔmpɛnˈzerə(n) / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• com·pen·se·ren

Woordherkomst en -opbouw

• met het achtervoegsel -eren van Frans  compenser ww , in de betekenis van ‘vereffenen’ voor het eerst aangetroffen in 1423

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
compenseren	compenseerde	gecompenseerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

compenseren

1. overgankelijk iets goed (proberen te) maken, terug in balans brengen

   • De oude fietser wist zijn verminderde snelheid te compenseren door langer door te fietsen. 
   • Een korte sluitertijd kun je compenseren met een groter diafragma of een lichtgevoeliger film. 

   ▸ Daardoor is ze volgens de rechter inderdaad "op het verkeerde been gezet", maar het algemeen belang weegt zwaarder. Daarbij speelt mee dat de gemeente heeft toegezegd dat ze financieel gecompenseerd zal worden.

Synoniemen

• goedmaken, vereffenen, tegen elkaar opwegen, in evenwicht brengen

Antoniemen

• decompenseren

Hyponiemen

• overcompenseren

Afgeleide begrippen

• compensatie, compensator

Vertalingen

    1. iets goed (proberen te) maken, terug in balans brengen   

Duits: kompensieren (de) Engels: compensate (en)

Frans: compenser (fr) Spaans: compensar (es)

Gangbaarheid

• Het woord compenseren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "compenseren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.