krommer

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  krommer    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkrɔmər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• krom·mer

Woordherkomst en -opbouw

• zn: afgeleid van  krom bn  met het achtervoegsel -er
• bn:  krom bn  met de uitgang -er

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	krommer	krommers
verkleinwoord	krommertje	krommertjes

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

de krommer m

1. stuk hout met een gebogen vorm

   ▸ Van de totale uitgaven was tussen de ƒ600.000 en ƒ750.000 bestemd voor de scheepsbouw met als grootste kostenpost eikenhout voor de scheepsromp. Het Hamburgse, overzeese en bovenlandse hout werd aangeleverd als rechthout en krommers (speciaal kromgegroeide bomen), die vervolgens in de houtzaagmolens bij de scheepswerf tot balken en planken verzaagd werden.

2. (bouwkunde), (scheepvaart): staander met een gebogen vorm, bijvoorbeeld als deel van spant

   ▸ De boogvormige ribben van de peer, elk met een doorsnede van ca. 15 × 15 centimeter bestonden elk uit enige zware stukken eikenhout, die destijds uit zwaar plaathout waren gezaagd, overeenkomstig de gewenste kromming. De oorspronkelijke constructie zal bestaan hebben uit krommers aan één stuk.

   ▸ Om ruimte te winnen werden in de tijd van de eikehoutconstructies soms de spantbenen vervaardigd uit kromgegroeid hout, de zogenaamde krommer.

3. (toneel) dunne scharnierpen die bovenaan in een oog is gebogen, zodat decorstukken met scharnieren snel kunnen worden opgebouwd en afgebroken

   ▸ De krommer als woord is voortgekomen uit de traditie van de dagelijks praktijk bij het bouwen van decorstukken. Het betreft een grote spijker, waarvan de kop is omgebogen en die dient als een pin om twee scharnierhelften met elkaar te verbinden. De krommer kan gemakkelijk zonder gereedschap of een klein tikje van een hamer verwijderd worden.

Synoniemen

• [1] kromhout

Vertalingen

    1.   

Duits: Krummholz (de) o Engels: knee (en)

Frans: courbe (fr) v

Bijvoeglijk naamwoord

krommer

1. onverbogen vorm van de vergrotende trap van krom

Gangbaarheid

• Het woord krommer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "krommer" herkend door:

92 %	van de Nederlanders;
88 %	van de Vlamingen.