kokkelen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kokkelen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkɔkələ(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• kok·ke·len

Woordherkomst en -opbouw

• [1] klanknabootsing, vergelijk  klokken ww  en  kakelen ww 
• [2] als uitspraakvariant van kukkelen een frequentatief gevormd uit kukken
• [3] afgeleid van  kokkel zn  met het achtervoegsel -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
kokkelen	kokkelde	gekokkeld
zwak -d	volledig

Werkwoord

kokkelen

1. inergatief een geluid voortbrengen zoals dat van een hoen

   ▸ ⧖ Daar kwam Belloken buiten en riep op de kiekens:
   - Piep! piep!
   En nu was het een plakken van de pooten, en een waggelen links en rechts van de lompe lijven, en een vooruitwippen van de koppen, daar zij uit hoeken en kanten allen tegelijk naar haar toestoven. En terwijl uit haren voorschoot een maal gezodene aardappelen en gebrokkeld roggebrood nederviel, zoo stonden zij allen rond haar met de staarten omhoog en de bekken beneden te pikken, te zwelgen en te kokkelen.

2. inergatief door houding en aanrakingen innige genegenheid laten blijken

   ▸ Het knuffeltje is heerlijk zacht, maar voor ons niet praktisch om het aan de tut vast te maken. Meneertje grijpgraag trekt zo de tut uit z’n mond en krijgt hem er niet terug in. Het knuffeltje is wel heerlijk om te kokkelen en mee te spelen zonder dat ie aan de tut vast zit.

3. inergatief bepaalde eetbare schelpdieren Cerastoderma edule  verzamelen

   ▸ Feitelijk hoort hij nu samen met Taag te kokkelen en niet zinloos boven op de dijk te staan turen, maar Taag, na een heftige woordenwisseling met zijn vader (…), zie: "Neem vandaag maar vrijaf."

Synoniemen

• [1] kakelen
• [1]  klokken ww 
• [2] kukkelen (uitspraakvariant)
• [2] liefkozen
• [2] knuffelen
• [2] kussen
• [2] vertroetelen

Gangbaarheid

• Het woord kokkelen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kokkelen" herkend door:

55 %	van de Nederlanders;
56 %	van de Vlamingen.