chrono

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  chrono    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkrono / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• chro·no

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans chrono
  • [1] op te vatten als een verkorting van chronomètre "chronometer", eigenlijk de benaming voor een heel nauwkeurig uurwerk
  • [2] uit betekenis [1], vanwege het gebruik van stopwatches bij sportwedstrijden
  • [3] uit betekenis [2], omdat het bij deze wedstrijdvorm om de gerealiseerde tijd gaat zodat de race voor het oog niet tegen andere renners, maar "tegen de chrono" wordt gereden

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	chrono	chrono's
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de chrono m

1. uurwerk dat precies laat zien hoeveel tijd tussen aan- en uitzetten is verlopen

   • De paal waarop de elektronische chrono was bevestigd, was afgeschermd door twee strobalen met een dikte van vijftig centimeter en een breedte van een meter. 

2. (sport) tijdsduur waarin een bepaalde prestatie is geleverd

   • Marianne Muis in haar nadagen tikte gisteren in exact dezelfde tijd aan en wilde die chrono terstond uit haar geheugen wissen. In twintig jaar kampioenshistorie werd maar vier keer trager gezwommen. 

3. (wielrennen) wedstrijd waarbij deelnemers afzonderlijk na elkaar starten en proberen een parcours in de snelste tijd af te leggen

   • Hij wenst op een waardige manier afscheid te nemen, door alsnog deel te nemen aan het WK op de weg en tijdrijden, begin volgende maand in Colombia. Een week geleden, na het NK chrono, liet hij zich nog niet vermurwen, ondanks een smeekbede van bondscoach Knetemann. Achteraf betrof het een leugentje om bestwil. 

• 
  1. een klassieke chrono met wijzerplaat
• 
  1. een digitale chrono
• 
  1. een digitale chrono bij de eindstreep
  2. met daarop de chrono 1:15:01
• 
  3. renner aan de start van een chrono
• 
  3. de eindstreep van een chrono

Synoniemen

• [1] stopwatch
• [2] tijd
• [3] tijdrit

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] op de chrono brengen
  (sport) als tijdsduur voor een prestatie realiseren

Gangbaarheid

• Het woord chrono staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "chrono" herkend door:

79 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordherkomst en -opbouw

• (verkorting) van chronomètre

Zelfstandig naamwoord

chrono m

1. (spreektaal) stopwatch

   «Jouez en cinq minutes chrono et gagnez une tablette!»

   Speel precies vijf minutes en win een tablet!!

2. (spreektaal) geklokte tijd op de stopwatch

   «Cette nageuse a fait un très bon chrono.»

   Die zwemster heeft een heel goede tijd gemaakt.